“ Είμαι ένας άντρας 39 χρόνων και παρόλο που έχω μία στρωμένη καριέρα κι ικανοποιητική επαγγελματική πορεία αισθάνομαι ότι δεν ζω τη ζωή που μου ταιριάζει. Δεν βγάζω τα λεφτά που θα ήθελα αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Έχω πολλά όνειρα που οι συνθήκες δεν μου επέτρεψαν να πραγματοποιήσω. Εγκλωβίστηκα πολύ νωρίς, θεωρώ, σε έναν γάμο, τον οποίο και έληξα πριν από δύο χρόνια. Αυτό δεν μου έδωσε τα φτερά που νόμιζα ότι θα άνοιγα, κάθε άλλο. Πέρασα μια πολύ σκοτεινή περίοδο ανασκόπησης κι ατολμίας. Μια περίοδο μεγάλης μοναξιάς. Ακόμα και τώρα που αισθάνομαι πολύ καλύτερα, διστάζω και βρίσκω διαρκώς δικαιολογίες, το καταλαβαίνω ότι δίνω άλλοθι στην αδράνειά μου, για να μην δοκιμάσω να πετύχω ή να αποτύχω. Αν είχα έναν άνθρωπο δίπλα μου, θα μου έδινε κουράγιο. Θα είχα κίνητρο, θα είχα δύναμη... Αλλά ούτε αυτό το βήμα δεν μπορώ να κάνω... ”

Τα καταφέρατε καλά μέχρι ένα σημείο, καριέρα και γάμος, και μετά από μια επανάσταση χωρίς ικανοποίηση, ήρθε το αίσθημα ματαίωσης κι απογοήτευσης. Μαζί με σας, πολλοί άντρες βρίσκονται στην ίδια θέση σήμερα. Έχουν ξεκινήσει την πορεία της ζωής τους πραγματοποιώντας στόχους στην καριέρα και το γάμο (ή μπορεί να έχουν κι ένα διαζύγιο) αλλά καταλήγουν να νοιώθουν πάλι στο κενό, περισσότερο παρά ποτέ. Συνεχίζουν να «λειτουργούν» στην καθημερινότητά τους αλλά αισθάνονται να τους λείπει κάτι σημαντικό...όπως και σε σας.

Φαίνεται να στέκεστε σ´ένα σημείο καμπής, σ´ένα σταυροδρόμι, όπου από τη μία βρίσκονται όλα εκείνα που οι άλλοι ίσως περιμένουν από εσας (ενδεχομενως οι συνθήκες, ή ο μη υποστηρικτικός γάμος) δεν σας βοήθησαν να τα υλοποιήσετε, κι από την άλλη όλα τα κρυμμένα ή,θαμμένα όνειρα που έχετε για τον εαυτό σας. Μοιάζει να βρίσκεστε, αυτή τη στιγμή, σε ένα σημείο που χρειάζεστε να αλλάξετε τρόπο ζωής, αλλά δεν έχετε βρει ακόμη την κατεύθυνση.

Ένας σημαντικος λόγος που εμποδίζει τους ανθρώπους να επιλέξουν και να ζήσουν τα όνειρα τους, είναι ότι συχνά δεν είναι η δική τους, εσωτερική φωνή που τα υπαγορεύει, αλλά φωνές άλλων, σημαντικών για τους ίδιους, ανθρώπων. Ίσως θα ήταν χρήσιμο να αναρωτηθείτε, εάν όλα όσα «δεν έχετε καταφέρει» να κάνετε είναι τελικά όλα όσα δεν επιθυμούσατε πραγματικά για τον εαυτό σας. Μερικές φορές, η αδράνεια είναι ο μόνος τρόπος να αντιδράσει κανείς στις απαιτήσεις, τις πιέσεις και τις προσδοκίες που οι γονείς ή οι σημαντικοί δικοί του άνθρωποι έχουν από εκείνον. Πολλές φορές, οι – συχνά ιδιαίτερα υψηλές- προσδοκίες που έχουν οι άλλοι από εμάς εσωτερικεύονται, γίνονται κτήμα μας, και καταλήγουμε να τις οικειοποιούμαστε μέχρις ότου να τις θεωρούμε, έπειτα από χρόνια πια, δικές μας – και να αισθανόμαστε διχασμένοι: από τη μία ένοχοι απέναντι στους άλλους εάν δεν τις ικανοποιήσουμε και από την άλλη ένοχοι απέναντι στον εαυτό εάν δεν ακούσουμε τη δική μας φωνή. Εκεί, η αδράνεια μοιάζει πράγματι η καλύτερη δυνατή λύση!

Φαίνεται σαν να ελπίζετε ενδόμυχα ξανά σε μια εξωτερική δύναμη (του έρωτα ή της σχέσης) να σας κινητοποιήσει. Όμως αυτό που πρωτίστως ζητά η αδράνεια να βρείτε, είναι επιτέλους το πραγματικό σας εαυτό, αυτόν που θα σας υπαγορεύσει και θα σας οδηγήσει να διαμορφώσετε τις συνθήκες της ζωής που θα εκφράζουν εσας και θα σας δώσουν ουσιαστική ικανοποίηση. Απ´αυτό το σημείο χρειαζεται να ξεκινήσετε, εκει βρίσκεται η κρυμμένη σας δύναμη, αυτή που τώρα μοιάζει σαν να έχει στραφεί εναντίον σας και να σας καθηλώνει στο ίδιο σημείο ακινησίας.

Σας προτείνω να διαβάσετε τα άρθρα «Και οι άντρες έχουν ψυχή!», «Ο Αληθινός Εαυτός Πίσω από τις Μάσκες!», «Ποιός κινεί τα νήματα στη ζωή σου; Οι άλλοι, οι συνθήκες ή εσύ;».

“ Είμαι χωρισμένη μητέρα 47 ετών και παρόλο που αισθάνομαι έτοιμη να ξαναρχίσω τη ζωή μου - χώρισα πριν από 5 χρόνια- οι επιλογές μου είναι με άντρες πολύ μικρότερούς μου που ναι μεν είναι η προσωποποίηση του joie de vivre αλλά δεν θα μπορούσα ποτέ να γνωρίσω στην έφηβη κόρη μου. Έχω συναντήσει έναν άνθρωπο, κοντά στην ηλικία μου αλλά και πάλι νεότερο, με τον οποίο οι φίλοι μου πιστεύουν ότι θα ταιριάζαμε, αλλά το μόνο που κάνω όταν συναντιόμαστε είναι να ψάχνω να του βρω ελαττώματα και να τον απορρίπτω. Μήπως κατά βάθος έχω εγκλωβιστεί στο τι περιμένουν οι άλλοι από μένα; Πως θα ξεχωρίσω τι πρεπει να κάνω; ”

Πως ονειρεύεστε τη ζωη σας σ´ ένα νέο ξεκίνημα: θέλετε μια σταθερή σχέση, με όσα αυτό μπορεί να συμπεριλαμβάνει, ή προτιμάτε ν´ απολαμβάνετε την ελευθερία σας χωρίς δεσμεύσεις και περιορισμούς; Συχνά όταν δεν μπορούμε να δώσουμε μια ειλικρινή απάντηση στον εαυτό μας, αφήνουμε τις συνθήκες ν´ απαντούν για μας... ώστε ν´ αποφύγουμε τις δύσκολες επιλογές.
Πως ήταν ο γάμος σας και τι σημάδια σας έχει αφήσει; Πως συμπεριφέρεστε όταν είστε σε μια σοβαρή σχέση; Μήπως έχετε την τάση ή πιστεύετε πως θα πρέπει να δίνετε παρά πολλά στον άλλο, φοβάστε πως θα χάνετε το προσωπικό σας χρόνο και χώρο ή το δικαίωμα στις προσωπικές επιλογές και προτιμήσεις στην προσπάθεια να ευχαριστήσετε το σύντροφο σας; Μήπως για εσας οι ισότιμες σχέσεις είναι ένα κρυφό πεδίο ανταγωνισμού και κυριαρχίας του ενός συντρόφου πάνω στον άλλο;

Είναι απολύτως σεβαστό να κάνετε σχέσεις με νεότερους άντρες και να χαίρεστε την ανεμελειά μαζί τους. Όμως οι επιλογές αυτές, σαν επαναλαμβανόμενο μοτίβο, καθώς και η δυσαρέσκεια για τον συνομήλικό σας άντρα δείχνουν πως πιθανά μια ισότιμη δέσμευση σε σχέση μεταφράζεται περισσότερο σε περιορισμό, εγκλωβισμό ή καταπίεση για σας (συνήθως στη σχέση με νεότερα άτομα έχουμε εμείς το πάνω χέρι). Το πραγματικό ερώτημα λοιπόν είναι, τι αληθινά θέλω. Η απάντηση που δίνετε με τις επιλογές σας είναι μια μη σταθερή δέσμευση. Αν όμως εσείς ονειρεύεστε να ξανά ξεκινήστε τη ζωή σας με μια νέα σχέση, τότε ίσως χρειαζεται ν´αναζητήσετε νέες βάσεις για την έννοια της σοβαρής σχέσεις.

Σας προτείνω να διαβάσετε το άρθρο «Σχέσεις: μήπως συνδεόμαστε για ν´αποτύχουμε;».

“ Τα τελευταία χρόνια νιώθω πως ό,τι και να κάνω δεν είναι αρκετό. Το ότι έχουν μειωθεί οι απολαβές μου κι έχω αναγκαστεί να προσαρμόσω τον τρόπο ζωής μου είναι το ένα σκέλος.

Στην πραγματικότητα όμως,πιστεύω πως τα τόσα πράγματα που έκανα για να γεμίζω τη ζωή μου απλώς με «νάρκωναν» για χρόνια. Δεν βρίσκω πλέον χαρά σε τίποτα. Ούτε στην επαγγελματική αναγνώριση, ούτε στη σχέση με τη γυναίκα μου. Μόνον τα παιδιά μου μού δίνουν κίνητρο να ενεργοποιούμαι, μου δίνουν αφορμές να χαίρομαι. Αλλά ούτε αυτά δεν ευχαριστιέμαι.

Με τους φίλους και τις παρέες μου είμαι μάλλον συγκαταβατικός και ελάχιστες φορές περνάω ‘πραγματικά’ καλά. Νοιώθω βαλτωμένος. Κάτι δεν πάει καλά, ίσως δεν κάνω σωστά; Δεν μπορεί να είναι αυτή η ζωή… Δεν μπορεί να γεννιόμαστε και να πεθαίνουμε και το ενδιάμεσο να είναι κάτι τόσο χλιαρό και συνηθισμένο… Τι φταίει; ”

Ό,τι ψάχνετε, αυτό θα βρείτε στη ζωή. Όλα σχετίζονται μ´ αυτό που ψάχνουμε κι επιθυμούμε. Θελήσατε επαγγελματική καταξίωση κι επιτυχία: θα περάστε πολλές ώρες στη δουλειά, θέλατε την κατάλληλη γυναίκα για να κάνετε οικογένεια: η σχέση με τα παιδιά σας θα είναι το πιο σημαντικό (αφού κάνατε τη σχέση με πρόθεση να κάνετε παιδιά).

Ποιο είναι το λάθος εδώ; Ο τρόπος που βλέπετε τα πράγματα.

Το ερώτημα είναι γιατί θέλατε την επαγγελματική καταξίωση; Για τα χρήματα μόνον; Γιατί διαλέξατε αυτή τη σχέση; Επειδή ήταν η καταλληλότερη γυναίκα για σας για να κάνετε μαζί της οικογένεια; Συχνά οι άντρες θέτοντας τα πράγματα σε μια απλή λογική στόχων και δράσης, πράττουν ανάλογα. Κοιτούν περισσότερο προς το στόχο τους και λιγότερο ‘σφαιρικά’. Όταν πετύχουν ένα στόχο κατευθύνονται σ’ έναν καινούργιο. Όμως παραλείπουν να δουν τη μεγάλη εικόνα πχ ‘Αν πάω προς έναν επαγγελματικό στόχο, τι τίμημα θα έχει αυτό στην υπόλοιπη ζωη μου’; Κάνατε την οικογένεια αλλά με ποιον τρόπο φροντίσατε τη σχέση με τη γυναίκα σας - μόνον με το να είστε συνεπής στις υποχρεώσεις σας απέναντι της; Και φυτό σε γλάστρα να ήταν η σχέση, μόνον με νερό για πότισμα δεν θα άνθιζε και παρά πολύ...

Η δυσκολία είναι πως, εκπαιδευμένοι οι άντρες στο συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, στόχος και δράση, δεν έχουν τα κατάλληλα εργαλεία, ούτε τα απαραίτητα γυαλιά για να δουν τα πράγματα αλλιώς και ν’ αλλάξουν. Οπότε μένουν βαλτωμένοι, χωρίς να μπορούν να δουν προς τα που να πάνε για να βρουν τη χαρά και την ικανοποίηση στη ζωή τους. Κάποιοι βρίσκουν μια πρόσκαιρη λύση σε μια εξωσυζυγική σχέση για να δώσει λίγο χρώμα στη ζωή τους αλλά συχνά καταλήγουν να καταλάβουν πως ούτε κι εκεί τα πράγματα είναι τόσο ρόδινα όσο φαίνονται στην αρχή... Ενώ η αίσθηση της μοναξιάς και της ματαίωσης μεγαλώνει μέσα τους.

Το νέο βλέμμα και η διαφορετική οπτική στη ζωή είναι λίγο σαν να προσπαθείς να μάθεις κάτι καινούργιο από την αρχή. Όμως το αποτέλεσμα αξίζει τον κόπο. Αρχίστε με το να ρωτήσετε τον εαυτό σας τι πραγματικά θέλει, τι έψαχνε από μικρός για τη ζωή, ίσως για τους πιο τολμηρούς, αναρωτηθείτε τι ζητά η καρδιά σας. Συχνά η επαγγελματική συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία κάνουν το ταξίδι αυτό στην αλλαγή πιο εύκολο και πιο ικανοποιητικό. Αν θέλετε μπορείτε να ξεκινήστε διαβάζοντας το εξής άρθρο που ίσως σας βοηθήσει να καταλάβετε τον εαυτό σας λίγο καλύτερα: «Και οι άντρες έχουν ψυχή!».

“ Μετά τον χωρισμό μου από μια μακροχρόνια σχέση κι αφού αισθάνθηκα έτοιμη να ξεκινήσω κάτι καινούργιο ανακάλυψα ότι με κούραζε και μόνο η ιδέα του φλερτ και του παιχνιδιού γοητείας. Αντίθετα ήθελα να είμαι όσο πιο άμεση και ειλικρινής μπορώ, χωρίς όμως να γίνομαι επιθετική κι αδιάκριτη, προκειμένου να αναπτύξω μια σταθερή με ειλικρινή επικοινωνία με τον άλλον. Βρίσκω τα παιχνίδια βαρετά, δεν έχω ενέργεια και όρεξη για αβεβαιότητα και στρατηγικές, δεν θέλω να κρύβομαι και να αναρωτιέμαι. 

Όμως, όλες οι σχέσεις μου διαρκούν λίγους μήνες. Οντας από τη φύση μου αυθόρμητη γίνομαι εκδηλωτική μεν αλλά δεν «κρεμιέμαι» από τον άλλον. Όταν τον θέλω του το δείχνω, όταν μου λείπει του το λέω κι όταν θέλω να βγω με φίλους μου δεν αφήνω υπονοούμενα προκειμένου να ζηλέψει. Κι όμως... Φαίνεται ότι τα παιχνίδια είναι τελικά απαραίτητα στο μενού του φλερτ για να μη σε θεωρούν «ασφαλή» και δεδομένη. Να επιμείνω έτσι προκειμένου να βρω έναν άντρα που να ψάχνει κάποια σαν εμένα ή να δείξω, αρχικά τουλάχιστον, ένα άλλο πρόσωπο ακόμα κι αν καταπιέζομαι; Γιατί μόνο έτσι θα 'ξεκλειδώσω' τον άλλον;

Το πρόβλημα που παρουσιάζετε εδώ φαίνεται να είναι άλλο απ´ αυτό που νομίζετε. Το θέμα δεν είναι η στρατηγική αλλά η επιλογή του κατάλληλου ανθρώπου. Δεν αρκεί να είναι κάποιος ειλικρινής και άμεσος για να δημιουργήσει και να διατηρήσει μία ικανοποιητική σχέση. Ούτε οι ‘στρατηγικές’ είναι η λύση, γιατί μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να δημιουργούν ‘ζωντάνια’ στη σχέση αλλά δεν φέρνουν την ικανοποίηση του ότι «ο άλλος είναι μαζί μου επειδή θέλει εμένα» - γιατί για να συνεχίζει να με θέλει πρέπει να τον κρατάω στο ‘ψήσιμο’, στην ανασφάλεια....

Ένα από τα βασικά κλειδιά για να δημιουργήσουμε μία ικανοποιητική σχέση είναι η επιλογή. Αν οι επιλογές σας απαιτούσαν στρατηγική για να διατηρηθεί η σχέση τότε αναρωτηθείτε για τις επιλογές σας και πηγαίνοντας λίγο βαθύτερα, ερευνείστε, τι είναι αυτό που σας κατευθύνει να κάνετε τις συγκεκριμένες επιλογές.

Μια σειρά από χωρισμούς, μακροχρόνια σχέση και μετά οι υπόλοιπες, δείχνει πως είτε επιλέγετε σταθερά ακατάλληλους ανθρώπους είτε κάτι λείπει από τη συνταγή για να διατηρήσετε μια σχέση ή και τα δυο. Η αλήθεια είναι πως, δυστυχώς, δεν μας προσέφεραν ποτέ ένα εγχειρίδιο με το πως να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε μια σχέση που να δίνει χαρά και εξέλιξη στο εαυτό μας και στους δυο μαζί. Τα καλά νέα είναι πως πέρα από στρατηγικές και παιχνίδια φλερτ, μπορούμε να βρούμε τι μας λείπει και τι χρειάζεται, ξεκινώντας από την παρατήρηση του ίδιου μας του εαυτού και των εμπειριών της ζωής του. Πχ μήπως, απ´ όλη αυτήν την πορεία των χωρισμών νοιώθετε απογοητευμένη οπότε προσπαθείτε να έλξετε τους άλλους για να επιβεβαιωθείτε; Μήπως αυτός που σας φλερτάρει πιο έντονα σβήνει την απογοήτευση σας τόσο ώστε να μην προσέχετε κάποιες σημαντικές πλευρές του χαρακτήρα του, κάποιες πχ ατέλειες του; Μήπως ενθουσιάζεστε γρήγορα και έτσι απογοητεύεστε ξανά; Αυτές είναι μερικές από ερωτήσεις που μπορείτε να θέσατε στον εαυτό σας για να ξεκινήσετε να καταλαβαίνετε τι λείπει.

“ Διάβασα το άρθρο "Η Δύναμη μας είναι στη Θετική Σκέψη", μ' εκφράζει αλλά δεν μπορώ να φανταστώ πως να εφαρμόσω τη θετική σκέψη στο πρόβλημα επικοινωνίας με το σύζυγό μου.

Είμαι 32 ετών, παντρεμένη με 4 παιδια, αλλά η επικοινωνία μεταξύ μας δεν είναι "ρεαλιστικη" γιατί στη μεση υπάρχει η "μαμά" του.
Προσπαθώ κάθε φορά να βρω τρόπους να ξεπερνάω τα εμπόδια, αλλά, συνήθως δεν τα καταφέρνω, απογοητεύομαι και "πέφτω ψυχολογικά". Πως μπορώ ν' αντιμετωπίσω τον σύζυγο μου ώστε ν' αποφεύγονται οι εντάσεις και να λύνονται τα θέματα με τη πεθερά μου; ”

Η "μαμά" επειδή παίζει έναν καθοριστικό ρόλο στη ζωη μας, είναι ένα σημαντικό πρόσωπο που σημαίνει διαφορετικά πράγματα για τον καθένα και η σχέση μας μαζί της είναι ιδιαίτερη, αλλά συχνά δύσκολη στο θέμα των ορίων.
Όταν γινόμαστε ζευγάρι με κάποιον θεωρούμε "αυτονόητο" πως ό,τι μπορεί να σημαίνει για εμάς η μητέρα μας σημαίνει και για τον άλλο και πως φυσικά ο άλλος θα μπορεί να βάλει τα κατάλληλα όρια για να προστατεύει την σχέση μας. Όμως ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε στη σχέση είναι να πιστεύουμε στα "αυτονόητα". Συχνά τα ζευγάρια "μπερδεύονται" σ' αυτό το σημείο....

Αν θέλουμε να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά με το σύντροφο μας πάνω σ' αυτό το ευαίσθητο θέμα, χωρίς τραυματικές και άκαρπες συγκρούσεις, χρειάζεται να πάμε πέρα από τ' αυτονόητα: να καταλάβουμε τη διαφορετική, προσωπική σημασία που έχει για τον σύντροφο η μητέρα, τον τροπο που σχετίζεται μαζί της και να διαχωρίσουμε τη μεταξύ μας σχέση από κάθε άλλη. Συγκεκριμένα, το θέμα της "πεθεράς" μπερδεύεται και γίνεται θέμα της "σχέσης": όταν περιμένουμε ο σύντροφος να λύσει το πρόβλημα με τη μητέρα του κι όταν η διαφωνία γι' αυτό το θέμα επεκτείνεται σ' άλλα θέματα μεταξύ σας.

Η αποτελεσματική διαχείριση προϋποθέτει να καταλάβουμε τις σχέσεις και τη θέση όλων (συντρόφων - μητέρας/πεθεράς) και να χρησιμοποιήσουμε τους κατάλληλους τρόπους στην μεταξύ μας επικοινωνία.

Για τον καθέναν η μάνα είναι ένα πρόσωπο μοναδικό, ιδιαίτερο, αποκλειστικό, το ίδιο και ο σύντροφος. Έτσι λοιπόν, η θέση ανάμεσα, από τη μια μεριά με τη μαμά και από την άλλη με τον σύντροφο-σύζυγο, είναι εκ των πραγμάτων δύσκολη.
Η μάνα από τη μια μεριά θέλει να παραμένει και να νοιώθει σημαντικό πρόσωπο στη ζωή του παιδιού της (κι ας είναι ενήλικο και παντρεμένο με παιδιά) όπως επίσης και ο/ η σύντροφος. Για να το πετύχει αυτό μπορεί να γίνεται ως και χειριστική: να προκαλεί τη συμπόνοια, να εκφράζει παράπονα - ώστε να προκαλεί ενοχές, να "χώνετε" ανάμεσα στο ζευγάρι με την πρόφαση της προσφοράς "εγώ μόνον να βοηθήσω ήθελα" (το ίδιο και ο σύντροφος). Η μητρική συμπεριφορά μπορεί να γίνεται αντιληπτή από το σύντροφο μας -αυτή είναι η καλή εκδοχή-, ή να μην γίνεται, αυτή είναι η πιο δύσκολη.

Σε κάθε περίπτωση όμως, αν θέλετε να βρείτε άκρη:

• Λάβετε υπόψη τη δυσκολία της θέσης του συντρόφου σας και την προσωπική του δυνατότητα οριοθέτησης.
• Μην περιμένετε ν' αλλάξει η πεθεράς σας.
• Αντί να μεταθέτετε στον άλλο το πρόβλημα, ζητήστε του τι θέλετε να κάνει συγκεκριμένα, μην περιμένετε "αυτονόητα" να ξέρει τι εσείς θέλετε να κάνει!
• Αποφύγεται την πικρή κριτική για ένα πρόσωπο τόσο σημαντικό στη ζωη του άλλου - όσο δίκαιο κι αν νοιώθετε ότι έχετε-, όπως και τις βαριές κατηγορίες προς τον σύντροφο (εσύ ποτέ δεν..., εσύ πάντα... ). Θέλετε να κερδίσετε ένα σύμμαχο, όχι έναν αντίπαλο, έτσι δεν είναι;
• Τέλος, να είστε εστιασμένοι σ' εσάς τους δυο, αντί για την πεθερά.
• Αν η σύγκρουση οδηγεί σ' αδιέξοδο, προτιμήστε να συζητήσετε το θέμα μαζί μ´ έναν οικογενειακό σύμβουλο αντί να βαθαίνετε το χάσμα μεταξύ σας.

Διαβάστε επίσης: '' Ας επικοινωνήσουμε επιτέλους πραγματικά!''

“ Είμαι 28 χρονών άντρας. Το πρόβλημα που δυσκολεύομαι να το διαχειριστώ είναι η επικοινωνία μου με τους γύρω μου... Είμαι αρκετά αγχώδης κι αυτό φαίνεται, συχνά διαπιστώνω πως έχω νεύρα, είμαι θυμωμένος ή εκνευρισμένος. Δύο χρόνια τώρα ενδιαφέρομαι για μια κοπέλα. Το τελευταίο διάστημα της έδειξα το ενδιαφέρον μου, όμως οι κατασταση είναι εξαιτερικά δύσκολη καθώς η μόνη δυνατότητα επικοινωνία μαζί της είναι εκεί που δουλεύει. Θέλω να αλλάξω τρόπο για να την πλησιάσω και να της γίνω αρεστός. Τόσο καιρό δε με απασχολούσε ο εαυτός μου και τόσο πολύ, όμως τώρα είναι διαφορετικά.... ”

Οι άντρες μαθαίνουν από μικρά αγόρια, πως όταν μεγαλώσουν πρέπει να τα καταφέρνουν πάντα, να ξέρουν, να μπορούν, να πετύχουν επαγγελματικά, να είναι ικανοί, δυνατοί, άφοβοι και κυρίως πως πρέπει να κρύβουν κάθε ευαίσθητη πλευρά τους πίσω από ένα δυνατό, αντρικό προσωπείο ("οι άντρες δεν κλαίνε"). Ακόμα κι αν η οικογένεια δεν έχει βάλει τόσο απαιτητικούς όρους τότε αυτό το κάνουν οι συνομήλικες αντρικές κοινωνικές συναναστροφές. Αυτός ο αντρικός ρόλος είναι αναμφισβήτητα βαρύς και το λιγότερο που μπορεί να προκαλέσει είναι ένα μόνιμο άγχος: σ' ό,τι κι αν κάνει ένας άντρας πρέπει, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, να πετύχει! Δεν είναι μικρή απαίτηση αυτό! Μήπως αναγνωρίζετε κάτι από τον εαυτό σας σ' αυτο;

Ο αντρικός ρόλος είναι ένας 'εκρηκτικός' συνδυασμός: από τη μια άντρας σημαίνει πρέπει να "μπορώ" και να "πετυχαίνω", ενώ ταυτόχρονα πρέπει να κρύβω (πολλές φορές κι από τον ίδιο μου τον εαυτό) αυτά που νοιώθω (όπως ανησυχία, φόβους, απογοήτευση, ανασφάλεια, στεναχώρια, λύπη, νοιάξιμο, φροντίδα... ακόμα κι αγάπη), εκτός από εκείνο το συναίσθημα που επιτρέπεται περίτρανα στον άντρα: ο θυμός! Συχνά έχει δίκιο, η πίεση του αντρικού ρόλου προκαλεί θυμό, πολύ θυμό! Απο την άλλη, μέσα από το θυμό ένας άντρας μπορεί να εκφράζει, χωρίς να το συνειδητοποιεί πάντα τη στιγμή που συμβαίνει, εκείνα τα συναισθήματα που του απαγορεύονται. Ας πάρουμε για παράδειγμα, πριν να ξέρουμε πως να κάνουμε κάτι καινούργιο, κάτι που δεν έχουμε ξανακάνει, συνήθως νοιώθουμε άγχος ή μια φυσιολογική ανησυχία. Οι άντρες όμως είναι ευάλωτοι στο θέμα της επιτυχιάς, - η αποτυχία εύκολα μεταφράζεται, καταρχάς από τους ίδιους, σε ανικανότητα ή προσωπική ανεπάρκεια! Άρα, πριν από ο,τιδήποτε άλλο και πάνω από όλα τ' άλλα, νοιώθουν εκνευρισμό, θυμό, ένταση....
Πως το ξεπερνάμε αυτό; Ας δούμε το θέμα από διαφορετική ματιά: η δυσάρεστη αίσθηση ανεπάρκειας αντί για "τιμωρία" είναι το εσωτερικό κίνητρο μας για να μάθουμε και να κατακτήσουμε κάτι καινούργιο...
Ίσως μ' αυτό το βλέμμα καταφέρετε να διαχειριστείτε το θέμα καλύτερα και πιο εύκολα.

Ωστόσο, είναι αλήθεια πως η αντρική ψυχολογία είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που κάθε άντρας αξίζει να τολμήσει να εξερευνήσει, για να βρει τον αυθεντικό του εαυτό και να απολαύσει με πληρότητα τη ζωη του,- κι αν ίσως έχει αρκετό θάρρος μαζί με έναν ειδικευμένο συνταξιδιώτη!

Διαβάστε επίσης: '' Κι άντρες έχουν ψυχή! Ας μιλήσουμε για την αντρική ψυχολογία" και το σχετικό άρθρο στο olgamoulaki.blogspot.gr .''

“ Με τον άντρα μου είμαστε πολλά χρόνια μαζί, παντρεμένοι εδώ και 4 χρόνια.
Αυτό που με απασχολεί είναι ότι παρότι είμαστε κατά βάση πολύ αγαπημένοι, παρουσιάζει μερικές φορές μια αλλοπρόσαλλη στα μάτια μου συμπεριφορά, που δεν ξέρω πως να αντιμετωπίσω... με παγώνει και σιγά σιγά με απομακρύνει.

Ο κανόνας της καθημερινής μας ζωής είναι ότι, παρότι εργαζόμαστε τις ίδιες ώρες και μάλιστα έχω υψηλότερα εισδήματα και εν γένει επιτυχημένη επαγγελματική πορεία, εκείνος δεν βοηθά στις δουλειές του σπιτιού, το οποίο βλέπει ως ξενοδοχείο, και μόνο κάποιες φορές, π.χ. πριν πέσουμε για ύπνο ή λίγο πριν βγουμε για βόλτα θυμάται και ανασύρει δουλειές και γκρινιάζει για πράγματα που δεν έχουν γίνει, ενώ εκ των πραγμάτων για εμένα εκείνες οι ώρες είναι ακατάλληλες (είμαι κουρασμένη ή ετοιμάζομαι για να είμαι έγκαιρα ντυμένη) για να ασχοληθώ. Τις υπόλοιπες ώρες που είναι στο σπίτι δεν θα ασχοληθεί ποτέ με κάτι, εκτός αν του το ζητήσω. Συνήθως είναι με το κινητό στο χέρι χαζεύοντας στο ίντερνετ, μιλώντας με φίλους του κ.λπ. μέχρι και πριν να πάμε για ύπνο.

Αυτό όμως που με ενοχλεί περισσότερο είναι ο τρόπος του: μπορεί να τον ρωτήσω κάτι ή να του ζητήσω κάτι και η πρώτη απάντηση δείχνει δυσαρέσκεια ή ενόχληση ή άρνηση, μιλάει απότομα ως και άσχημα. Όταν βλέπει ότι ενοχλούμαι, βγαίνει από πάνω λέγοντας ότι δεν καταλαβαίνω τις πλάκες του. Βέβαια μόνον αυτός γελάει και φυσικά δεν μπορεί να είναι αστείο κάτι που επαναλαμβάνεται όλη την ημέρα.

Επίσης, έχει μια "αντιδραστική" συμπεριφορά σε διάφορα θέματα π.χ. αν εγώ ξεχάσω να πάρω λεφτά όταν βγούμε θα γκρινιάζει, παρότι όλα τα έξοδα τα μοιραζόμαστε στο τέλος. Αν όμως εκείνος ξεχάσει, γεγονός που είναι πολύ σύνηθες και μάλιστα έχει γίνει και σε περιπτώσεις πολύ σημαντικές, π.χ. σε ταξίδι, θα θεωρήσει αυτονόητο ότι θα μοιραστούμε τα χρήματα που εγώ έχω πάνω μου.

Επίσης όταν φεύγουμε και καθυστερήσω να ετοιμαστώ, κι αναφέρομαι σε καθυστέρηση το πολύ 15 λεπτών, θα αρχίσει ένας ψυχολογικός πόλεμος "ότι εγώ θα φύγω και δεν ξαναπάω μαζί σου πουθενά". Αν βέβαια αυτός αργήσει από βόλτα ή από κάπου - γεγονός σύνηθες και αναφέρομαι σε καθυστερήσεις τουλάχιστον μισαώρου και μάλιστα χωρίς να ενημερώσει- αν πω κάτι ξεσπάει πάλι λέγοντας ότι δεν καταλαβαίνω και ότι έχει και αυτός δικαίωμα, και να μην μιλάω εγώ που ...., οπότε και θυμάται διάφορα άσχετα και τελικά μουτρώνει και δεν μου μιλάει.

Τέλος, αν τυχόν διαφωνήσουμε σε κάτι φεύγει από το σπίτι, ή κοιμάται στο σαλόνι, αν είμαστε έξω μπορεί να σηκωθεί και να φύγει, μιλάει πολύ άσχημα και όσο και να του ζητάω να τα βρούμε ή και του να ζητήσω συγνώμη, -ακόμα και αν δεν πιστεύω ότι φταίω-, δεν επανέρχεται μέχρι να περάσει η ώρα που θέλει αυτός- ώρες ή και μέρες, ενώ μετά μου χτυπάει για μέρες το πόσο τον ταλαιπωρώ.

Η αλήθεια είναι πως επειδή νιώθω πως είμαστε πολύ αγαπημένοι και έχουμε πολλές καλές στιγμές και τα παραπάνω είναι μεμονωμένα ή πλέον συνηθισμένα, στεναχωριέμαι που τα διαβάζω γιατί νιώθω πως δίνουν λάθος εντύπωση για τη σχέση μου. Θα ήθελα όμως να ακούσω μια επαγγελματική γνώμη καθώς μερικές φορές στεναχωριέμαι πολύ και κλαίω μόνη μου και αν χρειάζεται θα προσπαθήσω εν τέλει να ζητήσω επαγγελματική βοήθεια για να σώσω αυτό που έχουμε. ”

Ο γάμος είναι μια ζωντανή σχέση που εξελίσσεται μέσα στο χρόνο, όπως αλλάζουν οι συνθήκες μέσα σε αυτές και οι άνθρωποι, οι οποίοι εκφράζουν διάφορες πτυχές του εαυτού τους - μερικές φορές και κάποιες πιο δυσάρεστες.
Είναι σημαντικό που είχατε αγαπημένες στιγμές μαζί, αυτές άλλωστε μας δίνουν δύναμη να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες στην πορεία. Ωστόσο, μέσα από το γράμμα σας αυτές οι καλές στιγμές μοιάζει να είναι περισσότερο κομμάτι του παρελθόντος παρά το παρόντος.

Ποιες συνθήκες λοιπόν άλλαξαν στη πορεία της σχέσης σας και πως μπορεί να σχετίζονται με τη σημερινή κατάσταση που ζείτε;
Έχετε αναρωτηθεί πότε ξεκίνησαν αυτές οι αλλαγές στη συμπεριφορά του; Ήταν ίσως πάντα έτσι, απαιτητικός και εγωκεντρικός, αλλά δεν το είχατε αντιληφθεί νωρίτερα; Ξεκίνησαν μετά το γάμο; Σχετίζονται με τη στιγμή που αρχίσατε να έχετε επιτυχίες στην καριέρα σας ή όταν τα εισοδήματα σας έφτασαν να είναι μεγαλύτερα από τα δικά του; Σε αυτές τις απαντήσεις ίσως κρύβονται οι βαθύτερες αιτίες για τη σημερινή του στάση.

Εξετάζοντας τώρα τον άνθρωπο: η αλλόκοτη συμπεριφορά του συζύγου σας, φαίνεται να κρύβει κάτι άλλο πιο συγκεκριμένο από μια απλή παραξενιά: μια επιθετικότητα άλλοτε παθητική (αδιαφορία προς εσάς κι ενασχόληση για ώρες με το κινητό, ειρωνία ή σαρκασμός) κι άλλες φορές ενεργητική (π.χ. να σας επικρίνει) η οποία στρέφεται προς εσάς.
Οι άντρες, συχνά χωρίς να το καταλαβαίνουν, εκφράζουν μέσα από το θυμό τους πολλά συναισθήματα. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και με το δικό σας σύζυγο. Ο θυμός του μπορεί να κρύβει ένα παράπονο πως δεν ασχολείστε αρκετά μαζί του (ανεξάρτητα από το αν αυτό είναι αντικειμενικά αλήθεια), μπορεί να εκφράζει μια ενδόμυχη ανησυχία πως χάνει τον αντρικό του ρόλο του κουβαλητή (επειδή τα εισοδήματα σας είναι μεγαλύτερα από τα δικά του), μπορεί ακόμα να αισθάνεται πως δεν τον λαμβάνετε αρκετά υπόψη (εφόσον, στα δικά του μάτια, δεν τον έχετε τόσο ανάγκη) όποτε να προσπαθεί αντιδραστικά να γίνεται πάντα το δικό του ή να προσπαθεί σε κάθε περίπτωση να έχει δίκιο.

Φυσικά δεν είναι ευχάριστο να ζείτε σ' αυτές τις συνθήκες γάμου. Ούτε είναι πάντα εύκολο να βρούμε τις απάντησεις ή τους κατάλληλους τρόπους για να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τη συναισθηματική ένταση μέσα στο γάμο. Ωστόσο, οι οικογενειακοί σύμβουλοι κάνουμε πολλές φορές συνεδρίες μόνον με τον έναν από τους δυο συντρόφους αν δεν συμφωνούν έρθουν και οι δυο μαζί - φυσικά κάθε βοήθεια πετυχαίνει καλύτερα αποτελέσματα όταν υπάρχει η θέληση και των δυο για την κοινή τους σχέση. Όμως και η έλλειψη της κάτι μπορεί να κρύβει...

“ Είμαι παντρεμένη τα τελευταία τέσσερα χρόνια κι έχω ένα μικρό παιδί. Η ζωη μου μέχρι τώρα είχε αρκετές δυσκολίες.
Οι γονείς μου, ενόσω εγώ μεγάλωνα, αντιμετώπισαν ατυχίες, μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, ήταν άνθρωποι με σκληρό χαρακτήρα κι επικριτική συμπεριφορά απέναντι μου - με σύγκριναν με τους άλλους και πάντα ήμουν χειρότερη...
Νομίζω ήταν σαν να ήμουν ένα άβουλο πλάσμα σε μια ατέλειωτη κατηφόρα ειδικά μετά το ξύλο στο Δημοτικό που αδιαφόρησα για το σχολείο, ίσως για όλα πια.
Ευτυχώς ήρθαν και καλές στιγμές, δούλεψα και παντού δημιούργησα ένα καλό όνομα. Ωστόσο, η σκέψη μου ήταν πάντα στους γονείς μου, πως μπορώ να τους βοηθήσω στα χρέη τους και γιατί να μου έχουν φερθεί έτσι όλα αυτά τα χρόνια... Ακόμα και τότε ό,τι κι αν έκανα, εκείνοι είχαν παράπονα.
Με το γάμο ένοιωσα πως η ζωη μου χαμογέλασε! Όμως κι εδώ φαίνεται τελικά να μην είναι όλα τόσο ρόδινα...
Τώρα, φαίνεται σαν να ξύπνησα, ξαφνικά: δεν γίνεται για όλα, πάντα, να φταίνε οι άλλοι! Μπορεί όταν ήμουν παιδί, τώρα όμως μάλλον κάπου κάνω κι εγώ λάθος... Όμως δεν ξέρω ούτε από που να ξεκινήσω, ούτε πώς να βρω το εαυτό μου. Γίνεται να διορθώσει κανείς στα 40 του ένα «λάθος» που ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν; Θέλω ν' αποφύγω να κάνει τα ίδια λάθη και το παιδί μου! Μπορώ να αλλάξω τώρα, σε αυτήν την ηλικία; ”

Αυτό είναι πράγματι ένα γράμμα αισιοδοξίας, τελικά!
Σε κάθε ηλικία μπορούμε ν' αλλάξουμε, είναι μέσα στη φύση μας η εξέλιξη και η δυνατότητα γι' αλλαγή, όπως μας εξηγούν οι τελευταίες επιστημονικές έρευνες. Το σημαντικότερο γι' αυτό, είναι η προσωπική θέληση. Για να μπορέσουμε χρειάζεται πάνω από όλα να θέλουμε. Πράγματι, τα παιδικά βίωματα μπορούν να χρωματίσουν τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή, να επηρέασουν τις επιλογές και τη στάση μας. Ωστόσο, εδώ ισχύει το ποτέ δεν είναι αργά. Καλύτερα να προσπαθήσω τώρα για να ζω καλύτερα, παρά να πάει ολόκληρη η ζωή "χαμένη" από την επανάληψη των παλιών τραυμάτων.

Φυσικά είναι καλύτερα αν έχω έναν κάτάλληλο συνοδοιπόρο σ' αυτόν, τον καινούργιο για τη ζωή μου, δρόμο. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες προσωπικές μικρές ασκήσεις που θα σας βοηθήσουν σ' αυτήν την πορεία.

• Κρατήστε ημερολόγιο.
Σημειώστε τα συναισθήματα της μέρας, αυτά που συνέβησαν ή κάνατε και σας δυσαρέστησαν. Συγκρίνετε τις σημειώσεις σας: ξεχωρίζετε κάποιες δικές σας συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται;
Έτσι θα μπορέσετε να δείτε πιο καθαρά τι είναι αυτά που θέλετε να αλλάξετε σε σας.
Ποιες είναι οι αντίστοιχα δυσάρεστες οι συμπεριφορές των άλλων;
Εκεί, χρειάζεται να μάθετε να βάζετε όρια.
Σημειώστε επίσης κάθε τι μικρό ή μεγάλο που σας γέμισε με χαρά, που σας δημιούργησε θετικά συναισθήματα. Αυτές τις σκέψεις και τα συναισθήματα να κρατήσετε στο νου σας, για την τελευταία σκέψη το βράδυ όταν ξαπλώνετε για ύπνο.

• Να μιλάτε γλυκά στον εαυτό σας.
Κάθε πρωί, μόλις κοιταχτείτε στον καθρέφτη να μιλήσετε γλυκά στον εαυτό σας, σαν να είναι το πιο αγαπημένο σας πρόσωπο στον πλανήτη. Να το επαναλάβετε πολλές φορές μέσα στη μέρα. Να γίνετε ο καλύτερος φίλος, που είχατε ποτέ. Να δείχνετε κατανόηση και υποστήριξη στα λάθη κι ενθάρυνση για να τα βελτιώνετε.

• Αν δεν ξέρετε πως ν' αντιμετωπίσετε μια κατάσταση.
Οραματιστείτε ένα φανταστικό ή πραγματικό πρόσωπο που θαυμάζετε και που θα ήξερε πώς ν' αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο θέμα καλά. Τι θα σας συμβούλευε;

“Είμαι πλέον 31 χρονών και δεν έχω βρει ακόμα κάποιον για να κάνω μια σχέση και οικογένεια. Όλες οι προηγούμενες σχέσεις μου συνήθως κρατούσαν λίγο: έφευγα είτε επειδή δεν περνούσα καλά, είτε επειδή δεν υπήρχε αρκετή αγάπη. Έχω απογοητευτεί, βλέπω τα χρόνια να περνάνε … ”

Η τέχνη για τη δημιουργία μιας ικανοποιητικής σχέσης απαιτεί: α) την δυνατότητα να βρει κάποιος τον/την κατάλληλο/η σύντροφο, β) την ικανότητα να δημιουργήσει ικανοποιητική σχέση και τέλος γ) την ικανότητα να την διατηρήσει. Ωστόσο, είναι αλήθεια πως πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν σε κάποιο απ’ αυτά τα στάδια και το να παρατηρεί κάποιος τα χρόνια να περνούν χωρίς επιτυχία είναι τουλάχιστο στενάχωρο.

Όμως παρατηρείτε κάτι ιδιαίτερο σ’ αυτά που περιγράφετε;
Μοιάζει μ’ επαναλαμβανόμενο σενάριο η πορεία των σχέσεών σας: γνωριμία-έλλειψη συναισθημάτων και ικανοποίησης-χωρισμός σε λίγους μήνες. Όταν υπάρχουν τέτοια επαναλαμβανόμενα μοτίβα τότε σε κάποιο από τα παραπάνω στάδια υπάρχει δυσκολία. Συχνά οι ρίζες της δυσκολίας αυτής βρίσκονται πίσω στα οικογενειακά πρότυπα, στις σχέσεις των γονιών μας μεταξύ τους, εμάς μ’ εκείνους και πιθανόν σε κάποια προσωπικά βιώματα ή συναισθηματικά τραύματα από την παιδική ή κι εφηβική ηλικία.
Τα καλά νέα είναι ότι τα θέματα αυτά λύνονται!
Αντί ν’ αφήνετε την απογοήτευση να σας βαραίνει όλο και περισσότερο καθώς περνά ο χρόνος, σας προτείνω να κάνετε δουλειά με τον εαυτό σας και την υποστήριξη ενός ειδικού ώστε ν’ απολαύσετε ένα καλύτερο παρόν κι ένα ευτυχέστερο μέλλον.

“ Πάντα θυμάμαι να έχω άγχος όμως τώρα η κατάσταση είναι πραγματικά άσχημη: ένα πρωινό ξύπνησα και ένοιωθα αδυναμία, τρέμουλο, έντονο φόβο κι αισθανόμουν σαν να μην μπορώ ν’ αναπνεύσω. Έκανα γενικές εξετάσεις αίματος και θυρεοειδή, επισκέφτηκα καρδιολόγο. Δεν βρέθηκε κανένα πρόβλημα. Τελικά επισκέφτηκα μια ψυχολόγο, η οποία με βοήθησε πολύ μέσα σε 2-3 συνεδρίες κι έτσι σταμάτησα.

Όμως, πριν ένα μήνα ξύπνησα το βράδυ ξανά μέσα στο άγχος και την αίσθηση ανασφάλειας. Από τότε άρχισε να γίνεται έντονος ο φόβος ότι η κρίση θα επαναληφθεί και η ανησυχία για το πότε και πού μπορεί να μου συμβεί αυτό. Νομίζω πως πλέον το άγχος που νοιώθω, σχετίζεται με το φόβο και το αίσθημα αναμονής για την πιθανότητα μιας νέας κρίσης, έχω συνεχώς την ανάγκη να έχω κάποιον δίπλα μου. Πολλές φορές αναβάλλω ή αποφεύγω να κάνω πράγματα εξ’ αίτιας του φόβου. Οι σκέψεις μου είναι καταστροφικές, αλλά πώς να τις ελέγξω; Προσπαθώ να βοηθήσω τον εαυτό μου, ξεκίνησα περπάτημα και yoga –που φαίνεται να με βοηθούν- και σκέφτομαι να επισκεφθώ ξανά την ψυχολόγο μου. Εσείς τι με συμβουλεύετε;”

Η κρίση πανικού είναι πράγματι μια έντονη, τραυματική και συχνά τρομακτική εμπειρία για όποιον τη βιώνει. Επειδή είναι τόσο έντονη και τρομακτική προκαλεί στους περισσότερους, όπως και σε σας, το φόβο της επανάληψής της και γίνεται η αφορμή για πολλές και επαναλαμβανόμενες αρνητικές σκέψεις. Συνήθως οι άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν για πρώτη φορά μια κρίση πανικού, αναζητούν την ιατρική εξήγηση, κάνουν εξετάσεις για ν’ ανακαλύψουν πως τα αίτια είναι ουσιαστικά ψυχολογικά, διότι σωματικά είναι όλα μια χαρά!

Υπάρχουν ειδικές αναπνοές που φαίνεται να βοηθούν ώστε ν’ αντιμετωπίσετε καλύτερα ή και να ξεπεράσετε την κρίση πανικού τη στιγμή που σας συμβεί. Πράγματι, η σωματική εκτόνωση της εσωτερικής πίεσης με το περπάτημα, τις τεχνικές χαλάρωσης και τη yoga είναι εξαιρετικά βοηθητικές τεχνικές και σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Ωστόσο, η μεγαλύτερη και καταλληλότερη βοήθεια κι υποστήριξη έρχεται μέσα από την ψυχοθεραπεία –αυτό φυσικά σημαίνει διάρκεια χρόνου, 2-3 συνεδρίες μπορούν να σας βοηθήσουν βραχυπρόθεσμα. Κι αυτό επειδή οι κρίσεις εμφανίζονται σαν την κορυφή του παγόβουνου δηλ. το μεγαλύτερο μέρος του βουνού είναι κρυμμένο κάτω από την επιφάνεια του νερού.
Μ’ άλλα λόγια όλη η εσωτερική πίεση, το άγχος και οι απογοητεύσεις που έχουν συσσωρευτεί βαθύτερα μέσα σας και ίσως κάποια συναισθηματικά αδιέξοδα που βιώνετε αυτόν τον καιρό, απαιτούν ένα ήρεμο βλέμμα κι ουσιαστικές αλλαγές τόσο στον εαυτό σας όσο και στη ζωή σας. Δώστε τον απαραίτητο χρόνο στην ψυχοθεραπεία, ώστε μπορέσετε να πάρετε τα πολύτιμα δώρα της, για τη ζωή σας και τις σχέσεις σας με τους άλλους.

“Ήταν μια σχέση σημαντική για μένα, ιδιαίτερη, κράτησε ένα χρόνο. Μέσα από τις στιγμές που ζήσαμε τον αγάπησα κι ένοιωσα ότι πραγματικά μ’ αγάπησε, έκανε αρκετά πράγματα για μένα, τον σεβόμουν.
Όμως οι στιγμές δεν κρατάνε για πάντα. Άλλαξε, σαν να έγινε ένας άλλος άνθρωπος. Νόμιζα ότι μεγάλωνε κι ωρίμαζε, αντίθετα όμως αυτό που συνέβαινε ήταν ότι παρασύρεται ακόμα από τους φίλους του, σαν να μην έχει δική του προσωπικότητα. Στα μάτια μου, η συμπεριφορά αυτή τον υποτιμά.
Νομίζω πως επίσης με θεωρούσε δεδομένη κι αυτό πονάει πολύ.
Τι να κάνω;
Εξακολουθώ να θυμάμαι και να τον αγαπάω πολύ, όμως είναι σαν να είμαι ένα τίποτα γι’ αυτόν… που ούτε θέλει να θυμάται ! ”

Όταν ερωτευόμαστε, είναι σαν να κοιτάμε τον κόσμο μέσα από τα παραμορφωτικά γυαλιά του έρωτα: όλα σε σχέση με τον άλλο, αυτόν ή αυτήν που ερωτευτήκαμε. Είναι κι άλλος ερωτευμένος; Τι κάνει για μας; Είναι χαρούμενος; Τα ίδια γυαλιά εξακολουθούμε να φοράμε κι όταν έχουμε μια σημαντική σχέση: το κέντρο του κόσμου γίνεται ο άλλος.

Αντίθετα, όσο είμαστε ερωτευμένοι ή έχουμε μια σημαντική σχέση, κοιτάμε ελάχιστα μέσα στον εαυτό μας, γιατί μας αρκεί που νοιώθουμε έντονα συναισθήματα. Έτσι, αν ο άλλος αλλάξει στάση, αν χωρίσουμε βιώνουμε ένα τεράστιο κενό: μας λείπει ένα κέντρο στο κόσμο μας!
Στην αρχή γεμίζουμε το κενό με τις αναμνήσεις, αναζητούμε ή ελπίζουμε στην επαναπροσέγγιση, θυμώνουμε, νοιώθουμε απογοήτευση, ξανά κενό και ξαναπιάνουμε τις αναμνήσεις, στενοχωριόμαστε, ξαναθυμώνουμε, μετά ίσως ελπίζουμε… και σίγουρα μ’ όλα αυτά δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Το πρόβλημα είναι ότι εξακολουθούμε να βλέπουμε παραμορφωτικά, δηλαδή μόνον μέσα από τα συναισθήματα.
Ο καθένας και η καθεμία μας έχει το δικαίωμα να έχει μια σχέση αμοιβαιότητας, φροντίδας κι αγάπης. Όμως, μια τέτοια σχέση απαιτεί δυο άτομα ώριμα να δεσμευτούν, να δώσουν και να πάρουν φροντίδα, ικανά να προσφέρουν ουσιαστικό χρόνο στη σχέση τους χωρίς ωστόσο να παραμελούν τον εαυτό τους και τις προσωπικές τους επιθυμίες κι ανάγκες. Αν ο ένας από τους δυο συντρόφους δεν μπορεί ν’ ανταποκριθεί, γιατί δεν είναι σε θέση ή έτοιμος πραγματικά για μια τέτοια σχέση, τότε είναι κρίμα να ταλαιπωρούμαστε και να «κλαίμε πάνω από το γάλα που χύθηκε».
Όσο κι αν αγαπήσαμε, όσες αναμνήσεις κι αν έχουμε δεν αρκούν για να κάνουν τον άλλο κατάλληλο για μια ώριμη σχέση. Μερικές φορές, αυτό που χρειάζεται είναι να βγάλουμε τα παραμορφωτικά γυαλιά, να κοιτάξουμε μέσα στον εαυτό μας ώστε να τον φροντίσουμε κατάλληλα ν’ ολοκληρώσει το πένθος του χωρισμού και ν’ ανοιχτεί χωρίς βάρη από το παρελθόν, σ’ ένα δημιουργικό κι πιο αισιόδοξο παρόν για να συναντήσει τον σύντροφο που πραγματικά του αξίζει.

“Κάθε κοινωνική επαφή μ’ αγχώνει, μαζεύομαι… ώστε τελικά να την αποφύγω. Στις κοινωνικές εκδηλώσεις προσπαθώ να περνώ απαρατήρητη, γι’ αυτό διαλέγω κάποια γωνία να κρύβομαι.
Προτιμώ να κάνω το γύρο του τετραγώνου φτάνει ν’ αποφύγω να περάσω μπροστά από τα μαγαζιά των γνωστών μου που θα πρέπει να τους χαιρετίσω. Φυσικά αποφεύγω να μιλήσω στο τηλέφωνο με κάποιο άγνωστο. Ντρέπομαι ακόμα και να παραγγείλω μια πίτσα, γι’ αυτό βάζω το σύντροφο μου…
Όλα αυτά με στεναχωρούν, φοβάμαι πως θα μείνω μόνη μου (δεν έχω φίλους ούτε για καφέ) και είμαι ήδη 24 χρονών. Αντιμετωπίζω αυτή τη δυσκολία με τους άλλους ανθρώπους από την παιδική μου ηλικία.
Παρόλο που με μεγάλη προσπάθεια κατάφερα να δουλέψω μαζί με κόσμο, το πρόβλημα παραμένει το ίδιο και με στεναχωρεί τόσο… ”

Το πρόβλημα σας είναι πιο διαδεδομένο απ’ όσο φαντάζεστε. Ονομάζεται Κοινωνικό Άγχος, συχνά αρχίζει στην παιδική ηλικία και συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή.
Είναι ένα πραγματικό πρόβλημα, καθώς το άγχος που νοιώθει κάποιος στη συναναστροφή με τους άλλους είναι τόσο έντονο ώστε τελικά υποχρεώνεται να περιορίσει ή ν’ αποφύγει τις επαφές με τους άλλους.
Ενώ λοιπόν, ως κοινωνικά όντα επιθυμούμε την συναναστροφή με τους άλλους, το κοινωνικό άγχος μας περιορίζει σε μια απομόνωση μ’ αρκετή λύπη ή φόβο.
Τα καλά νέα είναι πως οι δυσκολίες αυτές αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά. Πολλές φορές ο τρόπος που μεγαλώσαμε, οι δεξιότητες που αναπτύξαμε για να διαχειριστούμε τη ζωή δηλ. αυτές που αποκαλούμε κοινωνικές μας δεξιότητες, χρειάζεται να βελτιωθούν. Ίσως μας επηρεάζουν ανασταλτικά κάποιες παλιότερες τραυματικές εμπειρίες. Είτε μπορεί να ισχύει ένας συνδυασμός των δυο.
Σε κάθε περίπτωση, η ψυχοθεραπεία έχει αποδειχτεί εξαιρετική στην αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων, ιδιαίτερα η ‘Γνωσιακή Συμπεριφορική’.

“Πριν τρία χρόνια μετακόμισα σ’ άλλη χώρα για δουλειά. Σε μια επίσκεψή μου στην Ελλάδα γνώρισα τον άνθρωπο που είμαστε μαζί ως τώρα.
Στην αρχή αντιμετωπίσαμε δυσκολίες εξαιτίας της διαφορετικότητάς μας στο στυλ ζωής και στα γούστα (έκανα αλλαγές για να έρθουμε πιο κοντά) αλλά και της απόστασης: το αγόρι μου έπασχε από κρίσεις πανικού οπότε ήμουν αυτή που ταξίδευε συχνά για να βρεθούμε –παρά τους τσακωμούς δεν λύσαμε ποτέ τη φοβία του για το αεροπλάνο. Επίσης ένοιωθε μειονεκτικά σε εμφάνιση και επαγγελματική εξέλιξη και μου έβγαζε συχνά ‘κόμπλεξ κατωτερότητας’.

Προσπάθησα όπως μπορούσα να του δώσω αγάπη, δύναμη και ώθηση να κάνει πράγματα. Ήταν ένα φοβισμένο άτομο, χωρίς παρέες, κλεισμένο στον εαυτό του. Με το καιρό ανοίχτηκε και δέθηκε με τους φίλους του, απέκτησε κι αυτοπεποίθηση. Οι φίλοι του λένε πως από τότε που γνωριστήκαμε έχει κάνει θετικές αλλαγές.

Πριν ένα χρόνο γύρισα στην Ελλάδα και πλέον είμαστε μαζί από κοντά. Το θέμα είναι πως η όλη κατάσταση έχει αντιστραφεί. Τελευταία τσακωνόμαστε και με κατηγορεί γι’ ανασφάλεια και ζήλεια. Και δεν έχει άδικο. Όταν είμαστε μόνοι μας είναι πολύ καλά (αν εξαιρέσεις τη δική μου γκρίνια - συνεχώς του λέω ότι πλέον δεν με διεκδικεί, με θεωρεί σίγουρη, με βάζει σε δεύτερη μοίρα κ.λπ.). Έχω την αίσθηση πως όταν βρισκόμαστε με την παρέα του με παραμελεί συχνά, προσπαθεί να γίνει αρεστός. Όταν δε, τον πλησιάσει κάποια γυναίκα φίλη, αυτόματα αμύνομαι και παραπονιέμαι ότι κάτι γίνεται πίσω από την πλάτη μου που αφορά είτε τον ίδιο, είτε τους φίλους του.
Το πρόβλημα λοιπόν που βλέπω σ’ εμένα είναι το εξής. Πρώτον ότι συνεχώς προσπαθώ να του αποδείξω ότι είμαι αρκετά έξυπνη για να καταλάβω οτιδήποτε συμβαίνει πίσω από την πλάτη μου (π.χ μ’ άλλη γυναίκα), ενώ ουσιαστικά μπορεί να μη συμβαίνει τίποτα.
Κυρίως όμως με απασχολεί η εξάρτησή μου από εκείνον. Δεν έχω δικές μου παρέες και τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο που έχω τον αφιερώνω στον ίδιο και στις παρέες του και ίσως τον έχει κουράσει γιατί συχνά αναφέρει ότι δεν είμαι η δυναμική γυναίκα που γνώρισε και μιζεριάζω στις ανασφάλειές μου.
Όταν τσακωνόμαστε και δεν μιλάμε νιώθω ένα άδειασμα, σαν να είμαι ένα φυτό που περιπλανιέται και αισθάνομαι ότι μόνο η παρουσία του μου δίνει δύναμη και χαρά. Ψάχνω τον τρόπο να μην νοιώθω έτσι… ”

Πολλές φορές στηρίζουμε τους άλλους για να νοιώσουμε εμείς οι ίδιοι πιο δυνατοί και σημαντικοί. Δηλαδή, η υποστήριξη του άλλου μας δίνει έναν ανώτερο σκοπό και αίσθηση εσωτερικής αξίας. Φαίνεται πως αυτό κάνατε από την αρχή. Για να διατηρηθεί αυτή η σχέση, ταξιδεύατε, αφοσιωθήκατε, αλλάξατε, προσαρμοστήκατε σ’ εκείνον και τις παρέες του.

Όμως, πρώτον οι αλλαγές του στην κοινωνικοποίηση και την αίσθηση μεγαλύτερης αυτοπεποίθησης δεν σημαίνουν ουσιαστική αλλαγή/θεραπεία μέσα του: εκείνος παραμένει ανασφαλής: πρώτα εξέφραζε τους φόβους του και την ανασφάλειά του με το αίσθημα κατωτερότητας, τώρα εκφράζει το ίδιο με διαφορετικό «κοστούμι»: προσπαθεί να γίνει αρεστός στους άλλους, σας κάνει κριτική, σας παραμελεί… Πετύχατε αλλαγή στη στάση του, όμως η ουσιαστική εσωτερική αλλαγή απαιτεί προσωπική προσπάθεια που δεν μπορείτε να κάνετε σε καμία περίπτωση εσείς για εκείνον.

Δεύτερον, οι κατάληξη της σχέσης σας φέρνει στο προσκήνιο ένα σημαντικό θέμα για εσάς: πόσο απαραίτητο σας είναι για να νοιώσετε γεμάτη να έχετε κάποιον άλλο να σας ρίχνει φως. Δηλαδή, όσο εκείνος ήταν αδύναμος, ήταν ευλόγως απόλυτα αφοσιωμένος σε σας, σας είχε ανάγκη… Μοιάζει σαν ν’ αναλάβατε το ρόλο του σωτήρα από αγάπη και να περιμένετε να λάβετε πίσω την εκτίμηση για όσα του προσφέρατε. Εκείνος παραμένει ανασφαλής, φαίνεται πως δεν μπορεί. Έτσι μένει ν’ αντιμετωπίσετε το κενό της δικής σας ανασφάλειας… Συχνά, τα αδιέξοδα σε μια σχέση είναι μια χρυσή προσωπική ευκαιρία να καταλάβουμε τα πιο σκοτεινά κομμάτια του εαυτού μας και να τ’ αντιμετωπίσουμε. Πολλές γυναίκες, όπως εσείς, αναλαμβάνουν στ’ όνομα της αγάπης να σώσουν, να στηρίξουν, να κατανοήσουν το σύντροφό τους και στο τέλος μένουν μ’ ένα συναισθηματικό κενό, ακριβώς επειδή έχουν παραμελήσει τον ίδιο τον εαυτό τους.

Σε όλους μας αξίζει μια σχέση αγάπης, αμοιβαιότητας, εμπιστοσύνης και προτεραιότητας στη δικής μας ζωή και του συντρόφου μας. Όμως για να δημιουργήσουμε τη σχέση που θα προσφέρει και στα δυο μέρη ικανοποίηση, χρειάζεται να διαλέξουμε τον κατάλληλο σύντροφο, να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε τη σχέση αλλά για όλα αυτά χρειάζεται να κάνουμε αλλαγές πρώτα στον εαυτό μας και να παραδεχτούμε τις δυσάρεστες αλήθειες που μας αφορούν. Νομίζω πως σε μια τέτοια στιγμή βρίσκεστε τώρα: πως μπορείτε να διατηρήσετε μια σχέση χωρίς να έχετε ούτε το ρόλο του σωτήρα, ούτε αυτόν του θύματος. Επειδή οι επιλογές μας και οι ρόλοι που αναλαμβάνουμε ξεκινούν από εμάς τους ίδιους, νομίζω πως είναι η κατάλληλη ώρα να αναλάβετε την ευθύνη για τον εαυτό σας και ν’ αντιμετωπίσετε τις δικές σας ανασφάλειες απόρριψης ή και εγκατάλειψης, μόνη σας ή με την κατάλληλη υποστήριξη ενός ειδικού - επειδή μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες μας είναι να καταλάβουμε τις δικές μας αδυναμίες και να βρούμε τον τρόπο να τις θεραπεύσουμε.

“Είμαι 32 ετών, άνεργη, συζώ μ’ έναν πολύ καλό σύντροφο που μ’ αγαπάει και σχεδιάζουμε το γάμο μας σε μερικούς μήνες. Δεν έχω στενούς φίλους αλλά έχω πολύ καλή σχέση με την οικογένειά μου. Τα ενδιαφέροντά μου αλλάζουν κάθε φορά χωρίς να έχω ένα συγκεκριμένο αντικείμενο που ν’ ασχολούμαι ιδιαίτερα.

Όμως, τελευταία είμαι μόνιμα υπερευαίσθητη, στεναχωριέμαι με το παραμικρό, από έναν απλό διαπληκτισμό με το σύντροφό μου ως μια ταινία που θα δω. Δε μπορώ να διαχειριστώ με τίποτα την ευαισθησία μου.
Δεν έχω κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Δεν αισθάνομαι να έχω κατάλοιπα από άσχημες καταστάσεις που αφορούν στο παρελθόν - πραγματικά ζω μια υπεροχή πραγματικότητα.
Έχω όμως μια μόνιμη θλίψη στο πρόσωπό μου και δε ξέρω γιατί. Δυσκολεύομαι να γελάσω, κι όταν το κάνω με τη καρδιά μου καταλήγω να κλαίω. Δεν αντέχω άλλο τον εαυτό μου. Υπάρχει περίπτωση να έχω ορμονικά θέματα; Τι άλλο μπορεί να φταίει; ”

Αυτό που περιγράφετε δίνει μια εικόνα κατάθλιψης (υπερευαισθησία, αίσθημα θλίψης, αδυναμία να αισθανθείτε χαρά). Νομίζω θα ήταν καλό να εξετάσετε πιθανές ορμονικές αιτίες. Εφόσον αποκλείσετε πιθανούς σωματικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλούν τα συμπτώματά σας, τότε μπορείτε να διερευνήσετε και τα πιθανά βαθύτερα ψυχολογικά αίτια.

Υπολογίστε πως πολλές φορές το να είναι «όλα καλά» στη ζωή μας, δεν είναι αρκετό για να νοιώθουμε καλά. Π.χ. ένας γάμος, παρόλο που μπορεί να είναι ένα χαρούμενο γεγονός, όπως έδειξαν οι έρευνες είναι ανάμεσα στους πρώτους παράγοντες που προκαλούν άγχος.
Όταν έχουμε τακτοποιήσει κάποια βασικά θέματα στη ζωή μας, τότε αναδύονται άλλες βαθύτερες προσωπικές επιθυμίες/ ανάγκες για τις οποίες μπορεί να μην έχουμε καμία ιδέα…
Τέλος, μπορεί εσείς να μην βλέπετε άμεσα θέματα που αφορούν στην προσωπική σας ιστορία, ωστόσο παρόλο που δεν είναι ορατά σε σας, μπορούν να σας επηρεάζουν από το παρασκήνιο. Π.χ. μοιάζει σαν «κάτι» μέσα σας να κλαίει, να λυπάται και αρκεί μια μικρή αφορμή όπως μια λέξη η μια ταινία, για να βρει το δρόμο να εκφραστεί.
Σε κάθε περίπτωση, τα έντονα συμπτώματα που περιγράφετε ζητούν άμεση αντιμετώπιση. Σε πολλές περιπτώσεις, η ομοιοπαθητική έχει αποδειχτεί αρκετά αποτελεσματική στην άμβλυνσή τους.

“Εργαζόμουν ως αεροσυνοδός για τέσσερα χρόνια. Τα τελευταία τρία χρόνια γινόντουσαν συνεχώς απολύσεις. Το άγχος που απέκτησα αυτά τα τρία χρόνια βλέποντας συνάδελφους μου να απολύονται και νιώθοντας ότι θα έρθει και η σειρά μου προκάλεσε προβλήματα με το στομάχι μου. Με αποτέλεσμα να μην μπορώ να πετάξω για κάποιο χρονικό διάστημα. Και μετά από λίγο καιρό ήρθε η απόλυση μου. Στην αρχή ένιωσα ανακούφιση αλλά μετά άρχισα να βλέπω πολύ συχνά όνειρα ότι συνεχίζω να εργάζομαι ως αεροσυνοδός και ξυπνάω κακόκεφη. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί συμβαίνει αυτό. ”

Φαίνεται πως το κέντρο της προσοχής σας βρισκόταν διαρκώς κι εξακολουθεί σ’ ότι δυσάρεστο ή αρνητικό συνέβαινε, δηλαδή στις απολύσεις των άλλων. Σαν να μην μπορούσατε να παρατηρήσετε και να εξισορροπήσετε με κάποιες θετικές όψεις της ζωής. Μοιάζει δηλαδή σαν να ρίχνετε όλο τον προβολέα της προσοχής σας μόνο στο θέμα των απολύσεων… Φυσικά, όταν απολυθήκατε εξακολουθούσατε να κουβαλάτε όλο το προηγούμενο φορτίο του άγχους για τους άλλους, μαζί με το δικό σας.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, αλλαγές συμβαίνουν διαρκώς στη ζωή μας σε κάθε τομέα. Όμως στη δική σας περίπτωση μοιάζει σαν να σας κυριαρχεί ο φόβος κι η αγωνία. Μ’ έναν τρόπο ίσως στα όνειρα σας προσπαθείτε ν’ αναπληρώσετε αυτό που σας λείπει –η εργασία σας ως αεροσυνοδός-, αλλά ξυπνάτε και διαπιστώνετε πως είστε εκτός, κι αυτό σας προκαλεί στεναχώρια… Ωστόσο, γιατί δεν προσπαθείτε αντί να κλαίτε πάνω από το χυμένο γάλα, δηλ. την προηγούμενη δουλειά σας, ν’ αναζητήσετε αυτό που σας δείχνει το όνειρό σας, μια νέα αντίστοιχη δουλειά; Ίσως να ήταν κατάλληλο για εσάς ν’ αναζητήσετε την βοήθεια ενός ψυχολόγου- ψυχοθεραπευτή ώστε να μάθετε πώς μπορείτε να μην εγκλωβίζεστε μέσα στις αρνητικές όψεις των πραγμάτων.

“Είμαι χωρισμένη 13 χρόνια κι έχω ένα γιο 14,5 χρόνων. Όλα αυτά τα χρόνια δεν έκανα καμία σχέση γιατί πίστευα -ως συντηρητική σ’ αυτό το κομμάτι- ότι δεν θα ωφελήσει σε κάτι τα παιδιά. Έχω μεγαλώσει σε μια οικογένεια αγαπημένη κι υγιή, οι γονείς μου με στήριζαν πάντα καθώς μένουμε δίπλα.

Όλα αυτά τα χρόνια παρόλο που εργάζομαι, ασχολούμαι πολύ με τον γιο μου, σε σημείο που νιώθω πως ίσως πλέον του έχει κάνει κακό. Καθώς πίστευα ότι τα παιδιά πρέπει να είναι πάνω από τον εαυτό μας και τα θέλω μας, αλλιώς να μην τα κάναμε, φρόντιζα με κάθε τρόπο να είμαι εκεί, χωρίς βέβαια ν’ αφήνω και τον εαυτό μου πίσω, χάρη στη βοήθεια της μητέρας μου. Τον τελευταίο χρόνο δημιούργησα σχέση μ’ έναν άντρα, -είναι χωρισμένος μ’ ένα παιδί-, ο οποίος μ’ έκανε ν’ αναθεωρήσω κάποια πράγματα για την ζωή μου: ότι δεν πρέπει να μείνω μόνη μου, ότι δεν υπάρχουν μόνο τα παιδιά, ότι είμαι πολύ συντηρητική κι ότι έχω κακομάθει τον γιο μου.

Φυσικά, ποτέ δεν μπορώ να κοιμηθώ εκτός σπιτιού κι εννοείται να κοιμηθεί εκείνος σπίτι μου, εκτός από τις περιπτώσεις που ο γιος μου λείπει για καλοκαίρι με τον πατέρα του σε διακοπές ή αν κάποια φορά κοιμηθεί σε κάποιο φίλο.

Από την άλλη μεριά, ο γιός μου αν και είναι ένα χαρούμενο παιδί, καθώς του έχουν αδυναμία οι οικογένειες κι απ’ τις δυο πλευρές, είναι αρκετά κακομαθημένος και υπερ-απαιτητικός (π.χ. τον τελευταίο καιρό παραπονιέται αν βγω, ή αν δεν πάω να τον πάρω από κάπου: μπορεί έχω κάνει 5 δρομολόγια την ίδια ημέρα, να πηγαινοφέρνω και τους φίλους του, αν όμως δεν κάνω το 6ο δρομολόγιο, επειδή δεν θέλω να βγω ξανά, το κάνει θέμα!). Επίσης, δεν διαβάζει καθόλου οπότε δεν τα πήγε καλά στο σχολείο και δεν κάνει τίποτα μέσα στο σπίτι, οπότε είμαι αναγκασμένη να τον εξυπηρετώ 24/24!

Η ζωή μου λοιπόν σήμερα είναι κάπως έτσι: ξυπνάω κάθε μέρα 6:30 π.μ. για να πάω τον γιο μου στο σχολικό, μετά εργάζομαι κι επιστρέφω 17:00. Με το που επιστρέψω σκέφτομαι όλη αυτή την κατάσταση και βλέπω το σπίτι μου σαν… φυλακή!

Νοιώθω μπλοκαρισμένη, έχω αρκετά ψυχοσωματικά προβλήματα, αντιμετωπίζω και προβλήματα ύπνου. Μου είναι τόσο δύσκολο να συνδυάσω και τα δυο, ώστε τώρα να βρίσκω και την σχέση μου επιβαρυντική. Ειλικρινά, δεν ξέρω τι να κάνω …! ”

Είναι πράγματι πολύ απαιτητικό να μεγαλώνει μια γυναίκα μόνη της, ένα παιδί –ακόμα κι αν έχει την υποστήριξη της οικογένειας: κρατάει πάνω της το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης για την σωστή ανατροφή του παιδιού (ή των παιδιών), ενώ πρέπει ν’ ανταποκριθεί ταυτόχρονα σε πολλούς ρόλους: της μάνας (και σε σημεία του πατέρα) σε μια μονογονεϊκή οικογένεια, της εργαζόμενης και της γυναίκας-ανθρώπου με προσωπική ζωή.

Φαίνεται πως κι εσείς όπως και πολλές άλλες γυναίκες παγιδευτήκατε μέσα σε μια μεταπολεμική νοοτροπία στην Ελλάδα: τα πάντα για τα παιδιά. Εσείς, αφοσιωθήκατε σχεδόν ολοκληρωτικά στο ρόλο σας ως μάνα. Ο γιός σας, από την άλλη μεριά, εισέπραττε όλο το ενδιαφέρον από εσάς κι απ’ τις δυο οικογένειες, διαμορφώνοντας έτσι ένα χαρακτήρα μικρού «αυτοκράτορα-δικτάτορα», ο οποίος περιμένει οι άλλοι να τον υπηρετούν ενώ ο ίδιος δεν έχει σχεδόν καμία υποχρέωση! Είναι φυσικό επακόλουθο να μην θέλει ν’ ασχοληθεί με τα μαθήματά του, εφόσον κάτι τέτοιο σημαίνει υποχρεώσεις και δεσμεύσεις. Όμως αυτή η στάση δεν θα τον βοηθήσει καθόλου να προετοιμαστεί για ν’ αντιμετωπίσει με ωριμότητα την ενήλικη ζωή του.

Αν θέλετε να βοηθήσετε πραγματικά τόσο το γιό σας, όσο και τον εαυτό σας, νομίζω πως χρειάζεται να επανεκπαιδεύσετε το γιό σας αλλάζοντας καταρχήν εσείς η ίδια στάση. Χρειάζεται να του μάθετε την έννοια των ορίων, των υποχρεώσεων και των ευθυνών… αλλά και της ικανοποίησης που παίρνει κανείς όταν καταφέρνει να πετύχει τους στόχους του. Εσείς τώρα, δημιουργώντας μια προσωπική σχέση, κάνατε μια σημαντική κίνηση ώστε να πάψετε να είστε αποκλειστικά μάνα, -αλλά και άνθρωπος με προσωπική ζωή. Τότε όμως ανακαλύψατε πως δεν έχετε αφήσει αρκετό χώρο και χρόνο για τον εαυτό σας άρα και για οποιαδήποτε σημαντική σχέση. Έτσι έχετε τις εξής επιλογές, να παραμείνετε η υπηρέτρια του μικρού αυτοκράτορα –όπως κάνουν ακόμα πολλές Ελληνίδες-, ή να επαναπροσδιορίσετε το ρόλο και τον τρόπο να φροντίζετε το γιο σας ώστε να υπάρχετε κι εσείς η ίδια.

Όλες αυτές οι αλλαγές, παρόλο που φαίνεται πόσο απαραίτητες είναι, τόσο για εσάς που έχετε ψυχοσωματικά συμπτώματα όσο και για την ωρίμανση του γιού σας, μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολες: συνήθως δεν ξέρουμε τι πρέπει ν’ αλλάξουμε και με ποιόν τρόπο. Συμφωνώ μαζί σας πως η κατάλληλη βοήθεια και υποστήριξη ενός ειδικού ή κάποιας ομάδας υποστήριξης γονέων, μπορεί ν’ αποδειχτεί εξαιρετικά πολύτιμη.

“Δέκα χρόνια αργότερα μ’ αναζήτησε ο άνθρωπος που είχα σχέση πριν το γάμο μου. Είχαμε χωρίσει χωρίς εξηγήσεις, η αιτία ήταν ο φόβος μου στις σοβαρές αντιρρήσεις της οικογένειάς μου.

Μετά το χωρισμό, παντρεύτηκα, έκανα οικογένεια σε άλλη πόλη. Το ίδιο κι εκείνος. Μετά την τηλεφωνικής μας επικοινωνία, που διαρκεί περίπου τρία χρόνια νοιώθω να έχουν ξαναζωντανέψει όλα, πως θα θέλαμε να ήμασταν μαζί. Ωστόσο, οι συνθήκες είναι μάλλον ακατάλληλες… Αναρωτιέμαι αν τα παιδιά είναι δικαιολογία και η πραγματική αιτία είναι άλλη… Πώς μπορώ να διαχειριστώ την κατάσταση μ’ ομαλό τρόπο; Ό,τι σκέφτομαι νομίζω είναι καταστροφικό. ”

Οι μισοτελειωμένες ιστορίες του παρελθόντος, αναζητούν μερικές φορές μια εξήγηση ή μια λύση. Όμως δεν είναι πάντα αυτή που φανταζόμαστε: δεν χρειάζεται να καταστρέψουμε το παρόν για να λύσουμε το παρελθόν. Μερικές φορές μοιραζόμαστε με κάποιον άνθρωπο τόσα όσα μπορούμε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή περίοδο. Μπορούμε να εξηγήσουμε και να λύσουμε όσα αφήσαμε πίσω μισά, σαν να ολοκληρώνουμε ένα χρέος, χωρίς ν’ ανοίγουμε ένα καινούργιο δηλ. χωρίς να φέρουμε τούμπα τη ζωή όσων είναι γύρω μας κι έχουμε σχέση αγάπης.

Πολλές φορές ό,τι δεν αγγίζουμε, ό,τι δεν ζούμε καθημερινά δεν φθείρεται από το χρόνο, ούτε από την καθημερινότητα. Όσο ταξιδεύετε συναισθηματικά σε μια υποθετική σχέση, τόσο όλα μπορούν να φαίνονται υπέροχα. Οι άνθρωποι, αυθόρμητα σ’ ό,τι φανταζόμαστε μπορούμε να στολίζουμε τα καλύτερα καθώς δεν υπάρχει η πραγματική ζωή για να μας βάλει περιορισμούς. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό να έχετε κάνει μια υπέροχη εξιδανίκευση: ένας παλιός έρωτας, μια αγάπη που αναβιώνει… Όσα δεν καταφέρνουμε να έχουμε στη πραγματική ζωή μας, τ’ αναζητούμε στο όνειρο.

Η λύση, εσωτερικά δεν είναι εύκολα ομαλή: μέσα απ’ όλη αυτή την ιστορία ανακαλύπτετε τι ίσως χρειάζεται να δημιουργήσετε στη πραγματική ζωή σας τώρα. Όλα αυτά που άφησαν ανοιχτή τη χαραμάδα ώστε συναισθηματικά να τ’ αναζητήσετε αλλού. Ενδεχομένως, η υποστήριξη ενός ειδικού να σας βοηθούσε ακόμα περισσότερο στην πορεία προς το ξεκαθάρισμα των σκέψεών σας.

“Είμαι 27 χρόνων σήμερα κι η αυτοεκτίμησή μου παραμένει χαμηλή: αντιμετώπισα ένα θέμα υγείας στην παιδική μου ηλικία κι αυτό έκανε τους συμμαθητές μου να με κοροϊδεύουν. Με πόνεσε πολύ αλλά νομίζω πως το συναίσθημα μειονεξίας δεν μ’ εγκατέλειψε ποτέ από τότε.
Στα 18 επέλεξα κι έφυγα για σπουδές - εξακολουθώ να εργάζομαι στο εξωτερικό. Γνώρισα καινούργιους ανθρώπους έκανα νέες σχέσεις. Μέσα απ’ αυτές διαπίστωσα πόσο μειονεκτικά νοιώθω: φοβάμαι πως θα βρεθεί κάποιος καλύτερος από μένα και θα μ’ αφήσουν. Είμαι πάντα πολύ νευρικός, θέλω όλοι γύρω μου να είναι καλά –μόνον τότε είμαι κι εγώ καλά. Ποτέ δεν πίστεψα όσα καλά μου έλεγαν οι άλλοι.
Νομίζω πως όλοι περιμένουν από μένα να τους βοηθώ σ’ όλα, ακόμα και η οικογένειά μου και ότι είμαι σε δεύτερη μοίρα … μάλλον εγώ βάζω τον εαυτό μου στο πιο χαμηλό σκαλί, ίσως να πιστεύω ότι αυτό αξίζω.
Στη σχέση μου, παρατηρώ ότι γίνομαι καταπιεστικός, εγωιστής, ζηλιάρης, παραπονιέμαι συνέχεια και φοβάμαι πως με τη συμπεριφορά μου θα τη διώξω.. ”

Πράγματι, τραυματικές εμπειρίες μπορούν να πληγώσουν την αίσθηση αξίας του εαυτού μας. Νοιώθουμε σαν εκείνη η παλιά φωτογραφία του τότε, να είναι η εντύπωση που έχουμε για τον εαυτό μας σήμερα… Όταν κοιτάμε στον καθρέφτη, δεν βλέπουμε τον πόσο έχουμε εξελιχθεί από τότε, πώς είμαστε πραγματικά σήμερα, αλλά αντικρίζουμε ξανά την παλιά εντύπωση... Νομίζουμε πως κι άλλοι αυτό βλέπουν… αδιάφορο πως μπορεί να μας διαβεβαιώνουν για το αντίθετο. Το θέμα δημιουργείται από ίδια την εντύπωση που έχουμε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας. Κάθε μικρή συμπεριφορά των άλλων, στον δικό μας κόσμο μεταφράζεται σαν κίνδυνος απόρριψης ή σαν μια απαίτηση να προσπαθήσουμε να τους ικανοποιήσουμε. Ο ίδιος φόβος κάνει τη συμπεριφορά σας καταπιεστική, εγωιστική, γεμάτη ζήλεια.
Χρειάζεται ν’ ανακαλύψετε την πραγματική εικόνα του εαυτού σας. Πολλές φορές τα τραύματά μας γίνονται κινητήρια δύναμη για να πετύχουμε στη ζωή μας. Κι απ’ όσο φαίνεται έχετε ήδη πετύχει αρκετά. Προσπαθήστε να εκτιμήσετε όσα είστε κι έχετε κάνει. Παρατηρείστε τη στιγμή που ξυπνά το συναίσθημα της μειονεξίας –συνήθως συμβαίνει λίγο πριν να εκφράσετε παράπονο, ζήλεια ή εγωισμό, διότι είναι αυτό που υποκινεί τη συμπεριφορά σας, όταν π.χ. νοιώθουμε μειονεκτικά, ζηλεύουμε. Προσπαθήστε να ηρεμήσετε το αίσθημα αυτό τη στιγμή που ξεκινά, πριν σας παρασύρει στη συμπεριφορά που δεν θέλετε. Αναζητήστε έναν κατάλληλο για εσάς ψυχοθεραπευτή, μαζί του μπορείτε να κάνετε το ταξίδι της αυτογνωσίας αλλά και της θεραπείας των παλιών τραυμάτων. Αξίζει τον κόπο!

Διαβάστε επίσης: ''Ποιος κινεί τα νήματα στη ζωή σου; Οι άλλοι, οι καταστάσεις ή εσύ;’' , "Αυτογνωσία: Πώς να νοιώθω καλά με τον εαυτό μου!" και "Ψυχοθεραπεία. Πως μπορεί να με βοηθήσει;".

“Αρκετός καιρός έχει περάσει που κυρίως η σύντροφός μου (25 ετών, με την οποία συζούμε εδώ κι ένα χρόνο) εκφράζει έντονα το παράπονο ότι φωνάζω συνέχεια και παντού, σε εκείνη και μπροστά σε τρίτους κι όταν δεν φωνάζω, μιλάω απότομα ή άσχημα. Μου λέει πως το ίδιο διαπιστώνουν και τρίτοι κι αυτός είναι σημαντικός λόγος που δεν έρχονται σπίτι μας ή ότι με αποφεύγουν. 
Δώστε μου την αρχή του νήματος μπας και προλάβω να βγω απ’ αυτόν τον λαβύρινθο και σώσω την ψυχή μου!
Στην πραγματικότητα δεν το αντιλαμβάνομαι όμως δεν έχω λόγο να το αμφισβητώ γνωρίζοντας πως σαν χαρακτήρας, στα 30 μου, είμαι αρκετά δυναμικός αλλά και ευέξαπτος, ίσως με διακρίνουν κυριαρχικές (ή αρχηγικές) τάσεις, και συχνά παίρνω προσωπικά οτιδήποτε συμβαίνει.

Το παράδοξο - ή τουλάχιστον έτσι το βλέπω εγώ - είναι πως αντιδρώ κυρίως σε πράγματα που δεν ανήκουν στα πλαίσια της λογικής ή της πραγματικότητας. Τι εννοώ; ερχόμενη η αδερφή της στο σπίτι για επίσκεψη και όντας φιλόζωη ακούει π.χ. το σκυλάκι μας να βήχει οπότε ξαφνικά αρχίζει μια γενικευμένη καταστροφολογία του τι μπορεί να έχει ήδη πάθει και τον πανικό της αυτό τον μεταφέρει και στη κοπέλα μου. Ναι εκεί φωνάζω. Βεβαίως υπάρχουν και φορές που φωνάζω γιατί εγώ ενοχλούμαι από μικρές αφορμές λόγω κακής διάθεσης, προβλημάτων.

Η σεξουαλική ζωή με την κοπέλα μου είναι παρακμάζουσα. Ειλικρινά αγαπάω πολύ την κοπέλα μου και δεν μου αρέσει που κοιτάω άλλες κοπέλες. Δεν μου αρέσει να φωνάζω και περισσότερο δεν μου αρέσει ν’ απομακρύνω ανθρώπους, αν φωνάζω ή μιλάω απότομα.
Θέλω και πρέπει να καταλάβω επαρκώς τι συμβαίνει ούτως ώστε να μην επεκταθεί το πρόβλημα, να βρεθεί μια λύση.”

Θα προσπαθήσω να συνδυάσω μερικά λογικά κομμάτια του παζλ που φαίνεται να μην τα έχετε συνδυάσει ακόμα: περιγράφετε τον εαυτό σας ως δυναμικό, ευέξαπτο που παίρνει προσωπικά ότι συμβαίνει. Μήπως, όταν οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν αυτό που θέλετε, τότε το παίρνετε προσωπικά δηλ. αισθάνεστε σαν να προσπαθούν να σας προσβάλλουν, να σας μειώσουν ή σαν να προσπαθούν ν’ αμφισβητήσουν την νοημοσύνη σας; Μήπως τότε προσπαθείτε να επιβληθείτε κι ανεβάζετε και τον τόνο της φωνής ή μιλάτε απότομα;

Πολλές φορές μπορεί να αντιλαμβανόμαστε κάποια χαρακτηριστικά μας αλλά να μην συνειδητοποιούμε το πώς επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας, δηλ. ίσως με τρόπο ή σε στιγμές ανεπιθύμητες. Μπορεί να θεωρείτε χρήσιμη στον επαγγελματικό τομέα την τάση σας να επιβάλλεστε και να είστε ανταγωνιστικός, όμως φαίνεται πως αυτά τα χαρακτηριστικά είναι τα πλέον ακατάλληλα για τις προσωπικές σχέσεις (συντροφικές και φιλικές). Άρα χρειάζεται αναπροσαρμογή. Πως θα την πετύχετε; Συνήθως μια εσωτερική αίσθηση πίεσης σε κάποιο τομέα της ζωής μας μεταφέρεται και στους υπόλοιπους π.χ. η επαγγελματική σε προσωπικό επίπεδο. Σ’ αυτήν την περίπτωση προσπαθήστε να εκτονώνετε την πίεση αυτή π.χ. με κάποιο σπορ.

Ένας άλλος,πιο ουσιαστικός τρόπος αντιμετώπισης είναι να κάνετε μια βουτιά αυτογνωσίας και ν’ αναζητήσετε τους βαθύτερους λόγους που σας κατευθύνουν στο να εκδηλώνετε μια τόσο έντονη τάση επιβολής. Πολλές φορές οι άντρες προσπαθούν να προλάβουν τις κακοτοπίες δηλ. να βρεθούν λάθος ή να αισθανθούν μικροί, πως οι άλλοι δεν τους δίνουν σημασία, δεν τους αναγνωρίζουν την αξία τους. Μήπως κάτι τέτοιο συμβαίνει και σε σας; Πολλές φορές οι άντρες προσπαθούν ν’ ανταποκριθούν σε κάποια πρότυπα αλλά τελικά το προσωπικό κόστος που χρειάζεται να πληρώσουν γι’ αυτό είναι δυσανάλογα μεγάλο… Όσο εύκολο μπορεί να είναι το να κατανοήσουμε μια κατάσταση, τόσο δύσκολο είναι να μπορέσουμε να ξεκαθαρίσουμε ό,τι αφορά τον ίδιο μας τον εαυτό σε βάθος, Ένας/μια ψυχολόγος της επιλογής σας μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμος συνοδοιπόρος σ’ αυτήν την αναζήτηση.

Διαβάστε επίσης: ''Κι οι άντρες έχουν ψυχή! Ας μιλήσουμε για την αντρική ψυχολογία’' , ''Απωθημένα συναισθήματα''.

“Είμαι 35 ετών εργαζόμενη - πέρα από τη δουλειά, δεν μ’ ευχαριστεί τίποτα άλλο. Νοιώθω άγχος και δεν χαίρομαι την παρέα φίλων ή συγγενών για πολλή ώρα, βαριέμαι, κουράζομαι και τελικά δυσανασχετώ. Καταπιέζω τον εαυτό μου και μένω. Νευριάζω και νιώθω άσχημα για μένα που ζω χωρίς ν’ απολαμβάνω τη ζωή. Αυτοσαρκάζομαι στη δουλειά μου θέτοντας τον εαυτό μου πολλές φόρες σε χαμηλό επίπεδο. Δεν μου αρέσει αλλά είναι πάγια τακτική μου τελευταία.

Εδώ και τρία χρόνια δεν έχω καμία σεξουαλική επαφή. Έχω πολύ θυμό: πριν από 4 χρόνια χώρισα μ’ έναν άντρα εθισμένο στο τζόγο. Γι’ αυτόν τον άνθρωπο έτρεφα ελπίδες, μάλλον τη σιγουριά μιας καλής επιλογής, αλλά ματαιώθηκα. Από τότε έπεσα σ’ έναν ανώριμο, μετά σ’ έναν ψεύτη και γυναικά (εξακολουθώ να του στέλνω υβριστικά μηνύματα) και σ’ έναν αμετανόητο εργένη που ερωτεύτηκα ...Μετά απ’ αυτές τις αποτυχημένες σχέσεις έχω έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις (περίπου κάθε 4 μέρες), με πιάνει τρόμος κι ενοχές ότι δεν έχω ζήσει καλά…. Ανησυχώ για την υγεία μου επειδή έχω ψυχοσωματικά συμπτώματα. Θέλω να κάνω μια καινούργια σχέση αλλά δεν τολμώ...

Θέλω να ερωτευθώ ξανά –γιατί μόνον έτσι αξίζει μια σχέση- αλλά δεν μπορώ να εμπιστευθώ… Νοιώθω τόσο μπερδεμένη.

Αρχικά φαίνεται πως η δυσκολία σας είναι να επιλέξετε τον κατάλληλο άνθρωπο. Νομίζω όμως πως υπάρχει κι ένα βαθύτερο θέμα: παρασύρεστε έντονα από τα συναισθήματα σας. Όταν ερωτεύεστε μοιάζει σαν να μην βλέπετε καθαρά με ποιόν έχετε να κάνετε και να μπαίνετε σ’ ένα σύννεφο ελπίδας, ονείρων κι εμπιστοσύνης. Διατηρείτε έντονο θυμό που τον στρέφετε είτε προς τους άλλους (στέλνοντας π.χ. υβριστικά μηνύματα), είτε προς τον εαυτό σας (τον μειώνετε, νοιώθετε ενοχές). Μ’ έναν τόσο ταραγμένο εσωτερικό κόσμο είναι φυσικό να νοιώθετε δυσάρεστα στις συναναστροφές σας με τους άλλους και να έχετε ψυχοσωματικά συμπτώματα. Ταυτόχρονα, θέλετε να ερωτευθείτε ώστε να ξεφύγετε από τον φαύλο κύκλο, όμως πραγματικά κινδυνεύετε να επαναλάβετε τα ίδια.
Χρειάζεται πρώτα να μάθετε τον εαυτό σας ώστε να κάνετε κατάλληλες επιλογές, αλλά κυρίως το πώς θα διαχειρίζεστε τα συναισθήματά σας ώστε να μην σας παρασύρουν ανεξέλεγκτα. Τόσο στην αυτογνωσία όσο και στην διαχείριση των συναισθηματικών δυσκολιών, η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι για εσάς κάτι περισσότερο από πολύτιμη, να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε μια διαφορετική έξοδο από το φαύλο κύκλο του έρωτα – προδοσία- ενοχές και θυμός.

Διαβάστε επίσης: ''Ψυχοθεραπεία. Πως μπορεί να με βοηθήσει. ’'

“Από που να ξεκινήσω και τι να πρωτοπώ....
Αυτό που έχω συμπεράνει για μένα είναι πως είμαι μια υστερική προσωπικότητα! Με πειράζουν όλα! Έτσι, χωρίς πάντα να υπάρχει λόγος. Είμαι ξερόλας, οξύθυμη, θέλω να είμαι υπολογίσιμη σε όλα και όταν δεν συμβαίνει; Ο Θεός να βοηθά! Τσακώνομαι, φωνάζω... υστεριάζω! 
Κατά τ άλλα; Μια χαρά κοπέλα όπως θα έλεγε και η μαμά μου!
Είμαι 29 ετών, έχω τη δουλειά  μου, συντηρώ το δικό μου σπίτι, ζω με το σύντροφο μου (για πόσο ακόμα δεν ξέρω).
Τι μου συμβαίνει και αντιδρώ αλλοπρόσαλλα σε καθημερινή βάση;
Δεν ευχαριστιέμαι τη ζωή μου, κατασκοπεύω τις ζωές των άλλων, ζηλεύω και ανταγωνίζομαι τα πάντα!
Δώστε μου την αρχή του νήματος μπας και προλάβω να βγω απ’ αυτόν τον λαβύρινθο και σώσω την ψυχή μου!”

Αν εκφράζεστε σαν μια υστερική προσωπικότητα με φωνές και τσακωμούς, τότε έχουμε πληροφορίες για την συμπεριφορά σας… όμως όπως δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά, έτσι κι εδώ ποια είναι η αιτία; Διότι, φαίνεται να υπάρχει αιτία, την οποία αντιλαμβάνεστε αλλά δεν την συνειδητοποιείτε… Θέλω να είμαι υπολογίσιμη σε όλα γράφετε. Ποια είναι τα όλα; Αν η απάντηση σας είναι σε κάθε λογής μικρά πράγματα της καθημερινότητας τότε χρειάζεται να εξετάσετε ξανά την απάντηση σας. Σε ποια θέματα της ζωής σας εσείς, πρώτα απ’ όλα δεν υπολογίζετε τον εαυτό σας; Δηλαδή, τι είναι αυτά που θέλετε πραγματικά αλλά τα στερείστε από τον εαυτό σας; Πολλές φορές για να ευχαριστήσουμε τους άλλους γύρω μας, για να μην διαταράξουμε τις ισορροπίες στις σχέσεις μας με τους άλλους, διατηρούμε καταστάσεις που εμείς οι ίδιοι λίγο ως πολύ λείπουμε συναισθηματικά… Εσείς που βρίσκεστε λοιπόν; Μήπως ονειρεύεστε το χαμένο παράδεισο στις ζωές των άλλων; Μήπως όλα όσα κάνετε ή έχετε, τα αισθάνεστε ασήμαντα επειδή δεν σας γεμίζουν προσωπικά; Πολλές φορές αποφεύγουμε να κοιτάξουμε βαθύτερα μέσα στον εαυτό μας από ένα ασυνείδητο φόβο μήπως ανατρέψουμε τη ζωή μας. Όμως σίγουρα τόσο η ζωές όσων είναι γύρω σας μπορούν να είναι καλύτερα, όσο και η δικής σας ψυχή μπορεί να βγει από το αδιέξοδο, αν επανεξετάσετε με νέο βλέμμα τον εαυτό σας, κι επειδή αυτό πολλές φορές είναι το δυσκολότερο, μπορείτε να τολμήσετε να κάνετε αυτό το ταξίδι της αυτογνωσίας μ’ έναν ψυχοθεραπευτή/τρια. Αυτό δεν σημαίνει πως ένας ψυχολόγος ξέρει απαραίτητα περισσότερα για εσάς, αλλά πως μπορεί να είναι ο κατάλληλος συνταξιδιώτης για να βρείτε την έξοδο από τον λαβύρινθο…

“Ο σύζυγος μου, 39 χρονών, είναι επιτυχημένος επιστήμονας και θεωρεί ότι έχει κλείσει ένας κύκλος της ζωής του έχοντας επιτύχει οικογενειακά (δυο παιδιά 3ετων και 7) και επαγγελματικά. Θεωρεί ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα ανάμεσα μας ωστόσο  είναι μπερδεμένος στο αν θέλει να μείνει ή να αρχίσει μια νέα ζωή. Εγώ αισθάνομαι ανασφάλεια για το σήμερα και το αύριο. Πως πρέπει να το αντιμετωπίσω; Ο ίδιος λέει να κάνω υπομονή και να κοιτάζω τον εαυτό μου. ”

Σας μεταφέρω ένα απόσπασμα από το άρθρο «Κι άντρες έχουν ψυχή» που σας αφορά: «Ένας άντρας έχει παλέψει για να τα καταφέρει στον έξω κόσμο. Έχει παλέψει για τη δουλειά του, για την επιτυχία, για τη σχέσή του. Κι όμως κάτι σ’ όλα αυτά μπορεί να μην πηγαίνει καλά. Σε κάποιους αυτή η κρίση εμφανίζεται γύρω στην δεκαετία των σαράντα: «αυτό ήταν όλο; Που είναι χαμένη η ευτυχία;» Μέχρι τότε, ένοιωθαν την ελπίδα ότι εκεί έξω στον μεγάλο και περιπετειώδη κόσμο θα την βρουν. Στο μέσο της διαδρομής της ζωής κάτι κάνει τον άντρα να κοιτάξει πίσω και να συνειδητοποιήσει ότι αυτό που έψαχνε δεν συνέβη. Κάτι σημαντικό λείπει. Ίσως είναι η πρώτη φορά που στρέφεται προς τα μέσα στην αναζήτηση απαντήσεων. Καταλαβαίνει ότι αυτή η αίσθηση αποτυχίας δεν οφείλεται ούτε στην δουλειά του, ούτε στη γυναίκα του αλλά στον τρόπο που σκέφτεται και στον τρόπο που ζει….» (ολόκληρο το άρθρο στο http://olgamoulaki.blogspot.gr). Σ’ αυτό το σημείο φαίνεται να βρίσκετε ο σύζυγος σας. Τώρα έχει να κάνει τη δική του πορεία επαναπροσδιορισμού… Μέσα σ’ αυτήν την αναζήτηση μπαίνει και η σχέση σας σε αναταραχή. Πολλές φορές αυτή η κρίση, παρόλο που φαίνεται τρομαχτική στην αρχή, μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στο τέλος, καθώς υποχρεώνει και στη μεταξύ σας σχέση να φυσήξει νέος αέρας… Παράλληλα μ’ εκείνον χρειάζεται κι εσείς να επανεξετάσετε τη δική σας ζωή και την σχέση σας μαζί του. Τόσο οι άνθρωποι όσο, οι σχέσεις και οι οικογένειες περνάνε μέσα από κύκλους/φάσεις οι οποίες μας βάζουν σ’ αναθεωρήσεις. Ευκαιρία να κάνετε κι εσείς τη δική σας. Χρειάζεται να του αφήσετε χρόνο για να κάνει τις δικές του εσωτερικές διεργασίες, αλλά παράλληλα κι εσείς χρειάζεται να επαναπροσδιοριστείτε, καθώς όταν αλλάζει το ένα μέλος στο ζευγάρι συμπαρασύρει και το άλλο. Σίγουρα όμως, μην αφήσετε την ανασφάλεια να μεγαλώνει και να περνά ο χρόνος παθητικά.

“Εδώ κι ένα μήνα αντιμετωπίζω ένα πρόβλημα υγείας, η αιτία του μπορεί να είναι ή και να μην είναι … μέσα στο μυαλό μου! Ξεκίνησε με μυϊκούς πόνους στο στήθος, έκανα καρδιολογικές εξετάσεις,  είναι όλα καλά. Μετά είχα πόνο στο λαιμό, πήγα σε ωτορινολαρυγγολόγο, έκανα πλήρη αιματολογικό έλεγχο και καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος, αλλά δεν διαγνώστηκε κάποιο πρόβλημα. Επειδή συνέχιζα να αισθάνομαι πόνο στον στερνοκλειδομαστοειδή μυ θεώρησα πως μάλλον εκεί οφείλεται ο πόνος στο λαιμό. Επισκεύθηκα λοιπόν ρευματολόγο, ο οποίος αντί για φάρμακα μου συνέστησε γυμναστική. Η ενόχληση μου παραμένει και δεν θέλω να ζω άλλο μ’ αυτήν! Όλοι μου λένε πως δεν έχω τίποτα και πως το μυαλό μου είναι ‘κολλημένο’ στο συγκεκριμένο θέμα. Αναρωτιέμαι μήπως οι αιτίες είναι ψυχολογικές κι αν ναι τι να κάνω; ”

Εφόσον κάνατε όλες τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και δεν δείχνουν κάποια αίτια στο πρόβλημα τότε μπορείτε να σκεφτείτε το θέμα από ψυχολογική σκοπιά. Τα σημεία που έχετε τους πόνους δείχνουν μια ισχυρή πιθανότητα να οφείλονται σ’ έντονο άγχος (το οποίο όπως στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλεί σωματικά συμπτώματα, αλλά στη δική σας περίπτωση δεν είναι τα πιο συνηθισμένα). Επίσης όμως μπορεί να εξετάσει κανείς την περίπτωση της Σωματόμορφης Διαταραχής, η οποία εκδηλώνεται συχνά με σωματικούς πόνους που δεν εξηγούνται ιατρικά! (Στις σωματόμορφες διαταραχές παρουσιάζονται σωματικά συμπτώματα όπως π.χ. οι πόνοι και οι ενοχλήσεις που περιγράφετε, τα οποία έχουν μάλλον ψυχολογική, παρά οργανική βάση, και γι’ αυτό δεν μπορεί να τους δοθεί μια ιατρική διάγνωση-εξήγηση. Είναι δηλ. σαν ό,τι σας απασχολεί σε νοητικό/ψυχικό/συναισθηματικό επίπεδο να βρίσκει τρόπο έκφρασης στο σώμα, συχνά επειδή δεν επιτρέπεται να εκφραστεί με διαφορετικό τρόπο.)

Νομίζω πως μια επίσκεψη σ’ ένα κατάλληλο ψυχολόγο θα σας βοηθούσε να διερευνήσετε τα αίτια αλλά και να βρείτε τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Διαβάστε επίσης: Ψυχοσωματικά! Το σώμα μας μάς ακούει, ας το ακούσουμε κι εμείς.

“Είμαι 19,5 χρονών φοιτήτρια Κοινωνικών Επιστημών, το «πρόβλημά» μου είναι ότι πιστεύω πως όλα είναι προσωρινά στη ζωή μου και κάποτε όλοι θα φύγουν φίλοι, αγόρια, οικογένεια και θα μείνω σ’ αυτόν τον κόσμο μόνη μου.
Όταν ήμουν 13 χρονών άρχισαν τα προβλήματα στην οικογένειά μου καθώς έβλεπα να χάνω τον πατέρα μου λόγω ενός τρίτου προσώπου στη ζωή του. Αυτό με πλήγωνε πάρα πολύ… Αναγκαζόμουν να πληρώνω τα πιο πολλά καθώς έγινα μεσολαβητής μεταξύ των γονιών μου και έπρεπε να υπερασπιστώ τα αδέρφια και τη μητέρα μου. Αργότερα κατάφερα να συνηθίσω στην ιδέα πως οι γονείς μου δεν θα είναι πια μαζί… Μεγαλώνοντας έκανα μια σχέση για 1,5 χρόνο. Τότε πίστευα πως επειδή είμαι μαζί του δεν θα μείνω ποτέ μόνη μου στη ζωή, αλλά χωρίσαμε, για λόγους που δεν θεωρώ σημαντικούς.
Τώρα πια, η σχέση μου με τον πατέρα μου έχει βελτιωθεί, μένω με την αδερφή μου στην Κρήτη και έχω δύο φίλους για τους οποίους αισθάνομαι τυχερή (αν και είναι νωρίς ακόμα για να το λέω αυτό). ”

Ο φόβος της εγκατάλειψης είναι ένα συναισθηματικό πρόβλημα κοινό σε όλους τους ανθρώπους: άλλοι το βιώνουν πιο έντονα και άλλοι λιγότερο. Το θέμα δεν είναι να μη φοβάται κανείς το ενδεχόμενο να φύγουν οι άλλοι από κοντά του και να μείνει μόνος του, αλλά να μάθει να διαχειρίζεται αυτό το φόβο με έναν λειτουργικό τρόπο. Αναμφίβολα, κάποιες από τις εμπειρίες που βιώσατε στην παιδική και εφηβική σας ηλικία (όπως ο χωρισμός των γονιών σας) ενέτειναν την ανάγκη σας να έχετε ανθρώπους που σας νοιάζονται γύρω σας και έκαναν το φόβο να μην μείνετε μόνη σας ένα μόνιμο άγχος. Αυτό όμως που αντιλήφθηκα από αυτά που μου γράφετε είναι ότι στηρίζετε τη συναισθηματική σας ευημερία σχεδόν αποκλειστικά στις σχέσεις σας με τους άλλους. Μου δημιουργείται η εικόνα ενός κοριτσιού που προσπαθεί εναγωνίως να βρει και να διατηρήσει μία σχέση (είτε φιλική είτε ερωτική) προκειμένου να νιώθει προστατευμένη συναισθηματικά για μια ολόκληρη ζωή. Είναι λίγο βαρύ αυτό το φορτίο για να το αναλάβει κάποιος, όσο βαθιά και αν σας αγαπάει, δεν βρίσκετε; Αυτό δεν σημαίνει ότι οι διαπροσωπικές σχέσεις δεν περιλαμβάνουν τη συναισθηματική φροντίδα. Απλώς, οι σχέσεις που δομούνται ανάμεσα σε ενήλικες είναι ισότιμες, και όταν κάποιος είναι ουσιαστικά συναισθηματικά εξαρτημένος από τον/την σύντροφό του αυτή η ισοτιμία διαταράσσεται, και η σχέση θυμίζει πλέον περισσότερο τη σχέση γονέα-παιδιού.
Ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται να βρει έναν λειτουργικό τρόπο να διαχειρίζεται όχι μόνο το φόβο της εγκατάλειψης, αλλά κι οτιδήποτε άλλο τον αναστατώνει συναισθηματικά. Το να στηρίζεις τη συναισθηματική σου ευημερία στους άλλους δεν συγκαταλέγεται στους λειτουργικούς τρόπους. Είναι καλύτερο να αναπτύξετε τους δικούς σας, ιδιαίτερους τρόπους να αντιμετωπίζετε τους συναισθηματικούς σας φόβους και ανησυχίες, που να έχουν ως επίκεντρο εσάς, τις δικές σας δυνατότητες και να στηρίζονται σε στοιχεία της δικής σας προσωπικότητας. Η μάχη ενάντια σε αυτά που φοβόμαστε είναι εξ ορισμού μοναχική, αυτό όμως σημαίνει ότι όταν την κερδίσει κανείς η νίκη του ανήκει ολοκληρωτικά.
Η συμβουλευτική με τον κατάλληλο ψυχοθεραπευτή/ψυχοθεραπεύτρια θα σας βοηθήσει πολύ στην επίλυση του θέματός σας.

“Εδώ και 10 χρόνια δεν μ’ ευχαριστεί και δεν βρίσκω αρκετά ενδιαφέρον τίποτα, νομίζω ότι πάσχω από μαρασμό. Όλα αυτά ξεκίνησαν μετά το διαζύγιο που πήρα έπειτα από 24 χρόνια γάμου. Από τότε έχω κάνει αρκετές σχέσεις, αλλά πάντα ήθελα να φεύγω, να μείνω μόνη μου. Ο πρώην άντρας μου μού έκανε πόλεμο, κυρίως μέσω των παιδιών μας.
Είμαι σε σχέση εδώ και 1,5 χρόνο, αλλά δίνουμε πραγματικά μάχη για να είμαστε μαζί: εκείνος είναι παντρεμένος και πρόσφατα προχώρησε σε διαζύγιο, κι εγώ πιεζόμουν από τον πρώην μου. Με τον σύντροφό μου περνάμε πολλές ώρες μαζί, αλλά εγώ νιώθω σαν να μην μπορώ να ξεφύγω από το παρελθόν: νοιώθω ενοχές, προβληματίζομαι διαρκώς τι θα σκέφτονται τα παιδιά μου για μένα και την πίεση από τον πρώην σύζυγό μου.
Θέλω πραγματικά να παλέψω για τη σχέση μου, έχω κουραστεί να είμαι μίζερη, θέλω να γελάσω, να τραγουδήσω, να ξεφύγω από αυτόν τον τοίχο που έχτισα γύρω μου. ”

Μου φαίνεται ότι είστε εγκλωβισμένη ανάμεσα στην ανάγκη να ζήσετε ευτυχισμένη και τις ενοχές που νιώθετε: κάθε φορά που προσπαθείτε να επαναπροσδιορίσετε τη ζωή σας μετά το διαζύγιο στερείτε αμέσως από τον εαυτό σας αυτό το δικαίωμα, με το να αισθάνεστε τύψεις… Εσείς η ίδια μπλοκάρετε τον εαυτό σας κάθε φορά που κάνετε οποιαδήποτε κίνηση που σηματοδοτεί την ουσιαστική σας αποχώρηση από το γάμο σας, που θεωρητικά έχει λήξει. Όταν πήρατε το διαζύγιο πήρατε μία απόφαση, κάνατε ένα βήμα το οποίο ωστόσο δεν ολοκληρώσατε για τα επόμενα δέκα χρόνια: επιτρέπετε στον πρώην σύζυγό σας να επεμβαίνει ακόμα στην προσωπική σας ζωή, νιώθετε την ανάγκη να φεύγετε από τις καινούριες σχέσεις που δομείτε, και όταν σας παρουσιάζεται η ευκαιρία να είστε ευτυχισμένη μαζί με κάποιον άλλο αισθάνεστε ενοχές. Φαίνεται σαν να μετεωρίζεστε ακόμα ανάμεσα στην απόφασή σας να φύγετε ή να μείνετε εκεί. Θεωρητικά έχετε χωρίσει, συναισθηματικά όμως δεν έχετε απομακρυνθεί από αυτό το γάμο. Το βήμα που κάνατε πριν δέκα χρόνια έχει μείνει μισό: το ένα πόδι σας έχει κάνει το βήμα για να προχωρήσει μπροστά, το άλλο όμως αρνείται να ακολουθήσει.
Αν θέλετε να προχωρήσετε ουσιαστικά παρακάτω στη ζωή σας, χρειάζεται να επανεξέτασε ορισμένα θέματα: πως χωρίσατε με τον πρώην σύζυγο και τι άλυτες υποθέσεις αφήσατε σ’ εκκρεμότητα όλα αυτά τα χρόνια. Μας κρατά πίσω ότι δεν ολοκληρώσαμε, ότι διατηρούμε ατακτοποίητο στη ζωή μας. Εσείς τι υποθέσεις έχετε να τακτοποιήσετε; Μπορείτε; Αλλιώς τι σας έκανε να τις διατηρείτε ανοιχτές τόσα χρόνια; Μετά από τόσα χρόνια που μεταβιβάζετε την ευθύνη της χαρά σας στα χέρια των άλλων (όπως ο άντρας σας), αν θέλετε να γευτείτε πάλι τη χαρά οφείλετε πρώτα να πάρετε στα χέρια σας τη ζωής σας. Αν νοιώθετε ότι δεν τα καταφέρνετε μόνη σας, συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό. Ίσως να έχει έρθει η ώρα!

“Είμαι 23 χρονών φοιτήτρια και εργαζόμενη. Είμαι κοινωνική, έχω φίλους που με αγαπούν και το νοιώθω, έχω καλή σχέση με τους γονείς μου, βγαίνω συχνά και με το σύντροφο μου περνάω ωραία μέχρι κάτι να μου τα χαλάσει όλα – αυτό το θέμα με το ‘ψυχοπλάκωμα’ και το κλάμα το είχα από μικρή. Η διάθεσή μου μπορεί να πέσει εντελώς γι’ ασήμαντα πράγματα, εξαρτάται εντελώς από το πώς θα μου συμπεριφερθεί ο σύντροφός μου… Θέλω να νιώθω πως ο άλλος μ’ αγαπά, με φροντίζει και είμαι η μία και μοναδική γι’ αυτόν. Όταν δεν γίνεται κάτι τέτοιο γκρινιάζω συνεχώς πως με παραμελεί, πως δεν μου δίνει σημασία και νοιώθω ένα κενό. Του κατεβάζω μούτρα, θυμώνω, δεν του μιλάω. Έχω συνεχώς την αίσθηση του ανικανοποίητου… Αναρωτιέμαι αν κάνω τις σωστές επιλογές αφού και στις άλλες σχέσεις μου ένοιωθα παρόμοια. Υποθέτω πως γίνομαι υπερβολική πολλές στιγμές κι αυτό με στεναχωρεί. Επίσης μπορεί να ‘ψυχοπλακωθώ’ με το παραμικρό π.χ. κάθε Κυριακή επειδή σκέφτομαι πως από τη Δευτέρα ξεκινούν πάλι οι υποχρεώσεις. Με έχει κουράσει πάρα πολύ να είμαι έτσι, θέλω ν’ αλλάξω, καταλαβαίνω πως χαλάω τον εαυτό μου και τη σχέση μου. Θέλω να σταματήσω να στεναχωριέμαι με το παραμικρό και να έχω νεύρα που δεν μπορώ να ελέγξω… Ωστόσο δεν νοιώθω ακόμα έτοιμη να επισκεφθώ κάποιον ειδικό. ”

Τι στιγμή που αντιλαμβανόμαστε ''το πρόβλημα'' έχουμε κάνει ήδη ένα βήμα για να το αντιμετωπίσουμε...δηλαδή αντιλαμβάνεστε πως ΔΕΝ φταίει απαραίτητα το περιβάλλον ή οι άλλοι, αλλά κάτι που αφορά τον δικό σας εσωτερικό κόσμο. Συχνά πρόκειται για κάποια τραύματα από την παιδική μας ηλικία τα οποία, είναι αρκετά για να προσδιορίζουν, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, τις σημερινές μας ευαισθησίες ή και ''παράλογες'' αντιδράσεις. Μοιάζει σαν τη στιγμή που π.χ. δεν έχετε την' 'απόλυτη'' προσοχή του συντρόφου σας εσείς να ανεβαίνετε νοερά σ' ένα τρένο σκέψεων που σας οδηγεί στο χειρότερο: ίσως ότι δεν σας αγαπούν αρκετά κ.λπ., και η αντίδρασή σας τότε ΔΕΝ προσδιορίζεται από ότι συμβαίνει πράγματι γύρω σας (ότι ο φίλος σας απλά κάνει κάτι άλλο) ΑΛΛΑ από τη δική σας εσωτερική μετάφραση της συμπεριφοράς του, από το νοερό τρένο των σκέψεων σας ότι π.χ. δεν σας αγαπά αρκετά. Σαν ένα πρώτο βήμα σας προτείνω την εξής άσκηση: προσπαθήστε να εντοπίσετε πότε παρασύρεστε απ' αυτό το τρένο των σκέψεων (οι σκέψεις μας δημιουργούν και συναισθήματα ευχάριστα ή δυσάρεστα), και να διακρίνετε πότε σας επηρεάζει η πραγματικότητα και πότε το εσωτερικό νοητικό σας ταξίδι. Φαίνεται πως το θέμα αφορά περισσότερο την εσωτερική μετάφραση της συμπεριφοράς των άλλων που συμβαίνει σχεδόν αυτόματα μέσα σας παρά τη στάση των άλλων. Πράγματι όπως το διαπιστώσατε κι εσείς, τις βαθύτερες πηγές της ‘υπερβολής’ στο πόσο σας πληγώνουν διάφορα θέματα της ζωής, μπορείτε να τις βρείτε και να τις θεραπεύσετε με την ψυχοθεραπεία. Αξίζει να το τολμήσετε όταν νοιώθετε έτοιμη… καθώς τότε θα δώσετε την ευκαιρία στον εαυτό σας να απολαμβάνετε μια καλύτερα τη ζωή σας!

“Είμαι 31 χρονών και η σχέση μου διαρκεί 16 χρόνια με μια κοπέλα 29 χρονών. Αρραβωνιαστήκαμε πριν 2 χρόνια αλλά ζούμε τα 12 τελευταία σε διαφορετικές πόλεις. Παρόλο που αγαπώ την αρραβωνιαστικιά μου, τρεις - τέσσερις μήνες τώρα δεν έχω καμία ερωτική επιθυμία για εκείνην. Πριν τέσσερα χρόνια μέσω διαδικτύου γνώρισα μία άλλη κοπέλα με την οποία αναπτύχθηκε μία πολύ επιστήθια φιλία. Τρία χρόνια επικοινωνούσαμε μόνο μέσω διαδικτύου και τηλεφώνου. Τον τελευταίο χρόνο βρεθήκαμε για καφέ, σιγά-σιγά αναπτύχθηκαν συναισθήματα μεταξύ μας που οδήγησαν σε έντονη ερωτική επαφή.
Πρόσφατα η κοπέλα μου μού ανακοίνωσε πως σχεδιάζει να παραιτηθεί από τη δουλειά της για να έρθει να μείνει μαζί μου. Αυτό με έβαλε στο δίλλημα: μπορώ να σώσω μια τόσο μεγάλη σχέση 16 ετών ή θα πληγώσω έναν ανθρώπο που θα τα εγκαταλείψει όλα για να είναι μαζί μου;
Τις τελευταίες δέκα μέρες δεν επικοινωνώ με καμία από τις δύο κοπέλες, και προσπαθώ να ξεκαθαρίσω τα πράγματα μέσα μου για να πάρω μία απόφαση: από τη μία, αγαπώ πάρα πολύ την αρραβωνιαστικιά μου, αφού έχω περάσει τη μισή μου ζωή μαζί της, από την άλλη όμως νιώθω πολύ έντονα συναισθήματα για την άλλη κοπέλα. ”

Η σταθερότητα στις σχέσεις έχει απολαβές αλλά και τιμήματα, για να καταφέρουμε να τις διατηρήσουμε ζωντανές μέσα στο χρόνο χρειάζεται συνειδητή προσπάθεια. Είχατε μια μακροχρόνια σχέση με μια γυναίκα με την οποία ήσασταν πραγματικά μαζί μόνον τέσσερα χρόνια καθώς τα υπόλοιπα 12 χρόνια ζήσατε μια σχέση κυριολεκτικά και μεταφορικά ‘σε απόσταση’. Φαίνεται πως η χιλιομετρική απόσταση δημιούργησε κενά στη μεταξύ σας επαφή και επικοινωνία, τέτοια που να χωράει ένα άλλο πρόσωπο για τα καλύψει. Συνήθως οι επιλογές μας είναι προς τα εκεί που μας πάει πιο ισχυρά η καρδιά μας. Ίσως μέχρι να σας απαντήσω να έχετε ήδη πάρει κάποια απόφαση, όμως θέλω να σας υπογραμμίσω το πραγματικό θέμα που φαίνεται ν’ αντιμετωπίζετε: μήπως αφήνεστε να σας παρασύρουν οι συναισθηματικές καταστάσεις που αναπτύσσονται γύρω σας; Διατηρείτε μια σχέση από απόσταση αλλά απ’ ότι φαίνεται κάτι λείπει τόσο που να καταλήγετε χωρίς ερωτική επιθυμία. Επικοινωνείτε μέσω διαδικτύου και καταλήγετε σε μια ερωτική σχέση. Έχω την εντύπωση πως αυτό το σενάριο επαναλαμβάνετε. Ξέρετε πώς να διατηρείτε ουσιαστικά ζωντανή μια σχέση μέσα στο χρόνο;

“Έμεινα έγκυος τον πρώτο μήνα της σχέσης μου με τον άντρα μου, γεγονός που μας χαροποίησε και τους δύο πολύ. Από την ημέρα της γέννησης του παιδιού μας όμως οι ερωτικές επαφές με τον άντρα μου έχουν μειωθεί στο ελάχιστο. Πρόσφατα μου είπε πως με βλέπει μόνο ως μητέρα του παιδιού μας και όχι ως ερωτική σύντροφο, με αγαπάει αλλά δεν ξέρει πόσο ακόμα θα αντέξει να είμαστε μαζί. Εδώ και καιρό είμαι σε πολύ άσχημη ψυχολογική και σωματική κατάσταση, έχω αδυνατίσει πολύ, δεν έχω όρεξη ούτε για φαγητό ούτε για ύπνο, έχω νεύρα και κλαίω συνέχεια. Δεν ξέρω τι να κάνω, δεν θέλω να χωρίσω με τον άντρα μου, δεν ξέρω όμως αν μπορεί εκείνος να με δει ξανά σαν γυναίκα. Πιστεύετε ότι υπάρχει λύση στο πρόβλημά μας; ”

Πολλά ζευγάρια μετά τη γέννηση ενός παιδιού απομακρύνονται ερωτικά για κάποιο διάστημα: πρέπει να προσαρμοστούν στο καινούριο, απαιτητικό πρόγραμμα που επιβάλλει η φροντίδα ενός βρέφους, έχουν αυξημένο άγχος καθώς πρόκειται για μια καινούρια εμπειρία και περνούν μια φάση προσαρμογής στους καινούριους ρόλους τους, αυτούς των γονέων. Αυτοί είναι οι συνηθέστεροι λόγοι για τους οποίους η ερωτική ζωή των νέων γονέων περνά σε δεύτερη μοίρα. Αρκετοί άντρες αντιμετωπίζουν τη δυσκολία να έρθουν ξανά σε ερωτική επαφή με τη γυναίκα-μητέρα πια του παιδιού τους, την οποία είχαν συνηθίσει να την βλέπουν ως γυναίκα-ερωτική σύντροφο. Συνήθως με την πάροδο του χρόνου και με την καλή επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι το θέμα λύνεται.
Από την άλλη μεριά όμως, φαίνεται η δική σας κατάσταση να είναι κρίσιμη: πως βιώνετε εσείς το νέο σας ρόλο ως μητέρα; Σας προκαλεί επιπλέον άγχη και αγωνίες; Μήπως μεταφέρετε κάποιες από αυτές στη σχέση σας με τον σύζυγο σας; Επίσης περιγράφετε ότι οι ερωτικές επαφές με τον άντρα σας έχουν μειωθεί από δική του μόνο υπαιτιότητα: η δική σας ερωτική επιθυμία απέναντί του παραμένει αμείωτη; Σχετικά με τα συμπτώματα που μου περιγράφετε (απώλεια βάρους, συνεχής εκνευρισμός, διαταραχές στον ύπνο), υπάρχει πιθανότητα να υποδηλώνουν μια σοβαρή επιλόχειο κατάθλιψη. Κάτι τέτοιο θα ήταν καλό ν’ αντιμετωπιστεί άμεσα για το καλό της δικής σας υγείας, του βρέφους αλλά και για την ισορροπία στο γάμο σας. Η συμβουλευτική με έναν καλό ψυχοθεραπευτή/ψυχοθεραπεύτρια μπορεί να σας βοηθήσει σχετικά με αυτά τα θέματα.

“Είμαι τριάντα χρονών κι ακόμα προσπαθώ να με μάθω καλύτερα, να με αλλάξω, να με βελτιώσω… Διανύω μια πραγματικά πολύ δύσκολη περίοδο στη ζωή μου όπου νοιώθω απίστευτα μόνη, αναρωτιέμαι αν είμαι ένας αδύναμος χαρακτήρας, αν αξίζω ως άνθρωπος και ως προσωπικότητα…
Πριν από ένα χρόνο δημιούργησα μια σχέση μ’ ένα συνάδελφο μου που με φλέρταρε στη δουλειά, ο οποίος αργότερα βρήκε άλλη και φαίνεται ευτυχισμένος. Προσπάθησα με χίλιους τρόπους να τον ξανακερδίσω τσακώθηκα, έκλαψα, έδειξα δυναμική. Έχασα την αξιοπρέπεια μου, ντρέπομαι για μένα, κάποιες στιγμές με μισώ. Σκέφτομαι πως θα έπρεπε να είμαι δυνατή, κοιμάμαι το βράδυ με πυγμή, γεμάτη σθένος ότι δεν θα ξαναεπιτρέψω να μπει στη ζωή μου και το πρωί ο άλλος, ο μισητός μου εαυτός με κάνει ν’ αναιρέσω όσα είπα το βράδυ. Η απόρριψη του με τσακίζει, θέλω την ευκαιρία να του δείξω ποια είμαι και τον κυνηγάω ξανά. Εκείνος δεν μ’ έδιωξε ποτέ αλλά δεν μου είπε μείνε.
Θέλω να ξεφύγω από όλο αυτό που βρίσκομαι και δεν ξέρω πως… Δεν ξέρω πως –δεν τολμάω να παραιτηθώ από τη δουλειά μου καθώς φοβάμαι πως δεν θα βρω άλλη. Δεν μ’ αγαπάω, δεν με σέβομαι, δεν μ’ εκτιμάω… Πραγματικά δεν ξέρω τι να κάνω..! ”

Φαίνεται πως αυτή η σχέση έγινε το κεντρικό θέμα στη ζωή σας: θέλετε να του αποδείξετε πως αξίζετε, θέλετε να κερδίσετε αυτό που χάσατε. Το ερώτημα μου είναι αν χάσατε (κι αναζητάτε) έναν άνθρωπο ή τον εαυτό σας! Μερικές φορές συναντάμε κάποιον ο οποίος μας κάνει να νοιώθουμε ωραία, γεμίζει νόημα, όνειρα κι αισιοδοξία τη ζωή μας κι όταν φεύγει μένουμε στο κενό. Νομίζουμε πως το κενό αυτό αφορά στον άλλο, πως αν επιστρέψει θα είναι όλα καλά αλλά, η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Το κενό είναι με τον εαυτό μας, ο άλλος απλώς γέμιζε τα δικά μας κενά με τον τρόπο του. Όταν φεύγει συναισθανόμαστε εντονότερα ότι κάτι λείπει στη ζωή μας, αλλά αυτό που λείπει δεν είναι απαραίτητα ο άλλος (που δεν μας θέλει), αλλά όπως σωστά είπατε, ο εαυτός μας. Η ηλικία γύρω στα τριάντα είναι για πολλούς κρίσιμη, καθώς τότε αναρωτιόμαστε: ποιος είμαι, που πάω, τι θέλω, πόσο αξίζω, τι έχω κάνει στη ζωή μου κ.λπ. Καθώς τα ερωτήματα αυτά είναι δύσκολα, προσκολλόμαστε σε πρόσωπα, έρωτες, ιδέες, όνειρα… Μοιάζει σαν να βλέπω τα μαλλιά στο κεφάλι μου ανακατεμένα κι επειδή δεν ξέρω να τα φροντίσω βάζω ένα μεγάλο καπέλο π.χ. μια σχέση. Αν το βγάλω ντρέπομαι για το κεφάλι μου. Οπότε ελπίζω ο άλλος να μου το συγυρίσει. Όταν ο άλλος δεν είναι εκεί, νοιώθω μόνος και ντροπή.

Δεν χρειάζεται να ντρέπεστε, -η ζωή έχει πραγματικά πολλά γυρίσματα-, κι είναι κρίμα που δεν μπορείτε να δείτε μερικά από τα δικά σας χαρίσματα: τη δύναμη να επιμένετε, να ονειρεύεστε, να παλεύετε για κάτι που θέλετε. Απλά χρειάζεται να βρείτε σε τι θα κατευθύνετε τις δυνατότητες σας αυτές καθώς κι εκείνες που δεν έχετε ανακαλύψει ακόμα. Νομίζω η ψυχοθεραπεία ή η συμβουλευτική μ’ έναν καλό θεραπευτή/τρια θα μπορούσε να σας βοηθήσει εξαιρετικά.

“Λόγω οικονομικών προβλημάτων μετακομίσαμε από την πόλη στο χωρίο κι ανοίξαμε με το σύζυγο μου ένα καφενείο δίπλα στην ταβέρνα του πεθερού μου. Μετά από δική μου επιμονή εγκατασταθήκαμε με τα πεθερικά μου για να μειώσουμε τα έξοδα μας. Οκτώ μήνες αργότερα μετάνιωσα που ήρθαμε εδώ: η πεθερά μου είναι υπερβολικά ελεγκτική (ψάχνει τις τσάντες μου, με ελέγχει διαρκώς). Ο άντρας μου δεν ασχολείται με το θέμα ενώ ο πεθερός μου μού προτείνει να κάνω υπομονή, όπως κάνει κι εκείνος 30 χρόνια τώρα. Εργάζομαι όλη μέρα στο μαγαζί και η γιαγιά του 2,5χρονου γιού μας τον μαθαίνει να με λέει ‘μπάμπουλα’ και χοντρή, από την άλλη έχω χάσει τους γονείς μου και δεν έχω αδέλφια… Όλα αυτά με κάνουν να νοιώθω εξαιρετικά άσχημα, σε απελπισία… ”

Ορισμένοι άνθρωποι έχουν την καλή τύχη να έχουν ένα υποστηρικτικό και διακριτικό συγγενικό περιβάλλον, όμως αυτό δεν συμβαίνει σε όλους. Είναι εξίσου συχνό το φαινόμενο η σχέση της πεθεράς με τη νύφη να μην είναι πολύ καλή κι ο γιος-σύζυγος που είναι στη μέση να μην ξέρει ή να μην μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση. Εκείνος μπορεί να κάνει υπομονή ή απλά να προσπαθεί ν’ αποφύγει τον καυγά με τη μάνα του. Το ερώτημα είναι εσείς τι κάνετε; Μπορεί να φαίνεται πρακτικό να ζείτε στο ίδιο σπίτι με τα πεθερικά σας ώστε να φροντίζουν τον γιό σας όσο εργάζεστε αλλά δεν είναι απαραίτητα και το καλύτερο για σας, την οικογένεια σας αλλά και την ψυχική σας ισορροπία. Εξετάστε την περίπτωση να μην βάζετε τα όρια σας στους άλλους, να γίνεστε πολύ υποχωρητική ή να θέλετε τόσο πολύ την υποστήριξη των άλλων ώστε να κάνετε μεγάλες παραχωρήσεις για τις οποίες μετανιώνετε μετά. Το ότι έχετε χάσει τους γονείς σας μπορεί να σας κάνει ίσως να νοιώθετε πιο εξαρτημένη από την πεθερά σας. Σκεφτείτε όμως πως οι δυσκολίες μας κάνουν ταυτόχρονα και πιο δυνατούς: τολμήστε να μετακομίσετε με την οικογένεια σας σε ένα δικό σας σπίτι. Νομίζω πως αν το καλοσκεφτείτε θα βρείτε τον τρόπο να το καταφέρετε.

“Αντιμετωπίζω έντονα προβλήματα στη σχέση που έχω εδώ και δυο χρόνια. Είμαι σχεδόν τριάντα χρονών κι εργάζομαι σε μια ικανοποιητική αλλά συνηθισμένη δουλειά. Όταν γνώρισα αυτόν τον άνθρωπο, χώρισα από 10 ετών σχέση που δεν πήγαινε για γάμο κι εκείνος από το γάμο του και δεν έχει πάρει ακόμα διαζύγιο. Στην αρχήν, ήταν ένας σφοδρός έρωτας, με έντονο πάθος μεταξύ μας. Όμως έχουμε και συνεχείς τσακωμούς. Όταν καυγαδίζουμε από απόσταση, καταλήγουμε αγαπημένοι τη στιγμή που θα ξαναβρεθούμε. Οι συγκρούσεις αυτές έχουν γίνει πιο δραματικές τελευταία που μ’ έβρισε και με κεράτωσε με δυο γυναίκες… Δεν νοιώθω συναισθηματική εμπιστοσύνη απέναντι του όμως δεν μπορώ να χωρίσω. Εκείνος παραπονιέται πως αδιαφορώ και δεν του δίνω σημασία, ότι δεν φερόμαστε σαν ζευγάρι. Ποιο είναι το πρόβλημά μου και δεν νευριάζω μ’ αυτόν τον άνθρωπο; Γιατί παρόλο που φέρεται έτσι, μου λείπει και δεν μπορώ να τον βγάλω από την ζωή μου; Ειλικρινά, ανησυχώ για τον εαυτό μου.  ”

Φαίνεται πως αναζητούσατε και οι δυο κάτι που να ταράξει τα ήσυχα νερά της ζωής σας και το βρήκατε στον έρωτα! Όμως αυτό δεν αρκεί για μια ισορροπημένη και ικανοποιητική σχέση. Μοιάζει σαν η σχέση σας να είναι κολλημένη σ’ ένα αιώνιο εφηβικό στάδιο πάθους, που έχει ένταση τόσο ως προς το σμίξιμο όσο και στις συγκρούσεις. Χωρίς να το συνειδητοποιείτε ξεκάθαρα, φαίνεται σαν να λειτουργείτε τιμωρητικά απέναντι του με την ψυχρότητα (παθητική επιθετικότητα) ‘μέχρι ν’ αλλάξει εκείνος στάση’ κι εκείνος με θυμό: γκρινιάζει, βρίζει, αναζητά άλλες ερωτικές συντρόφους. Το αρχικό πάθος μετατρέπεται σε αμοιβαία θυμωμένη διεκδίκηση μεταξύ σας κι αυτό σας κρατά μαζί, σε ένταση, σε εξάρτηση. … Ίσως δεν νευριάζετε μαζί του γιατί εκφράζεται αλλιώς το θυμό σας: με αδιαφορία… άλλωστε αν θυμώνατε μάλλον θα φεύγατε, αλλά τολμάτε να οραματιστείτε τη ζωή σας αλλιώς; Η δημιουργία μιας σχέσης που δεν θα είναι κατά βάση απλώς μια ικανοποιητική (;) σύμβαση (όπως ίσως είχατε και οι δυο πριν), άλλα ούτε κι ένα χαώδες πάθος (που φυσικά φέρνει και συγκρούσεις) απαιτεί προσωπική ωριμότητα και από τους δυο. Νομίζω πως η λύση θα έρθει μόνον όταν ωριμάσετε αρκετά συναισθηματικά, οπότε ή εκείνος θα σας ακολουθήσει σ’ αυτήν τη νέα ωριμότητα, ή θα τολμήσετε μια καινούργια σελίδα στη ζωή σας!

“Είμαι 42 χρονών, χωρισμένος με δυο παιδιά που ζουν με τη μητέρα τους. Πριν από πέντε χρόνια ξεκίνησα μια σχέση που είχε πολύ πάθος που μας έφερε στην συγκατοίκηση. Εκείνη έχασε το σύζυγο της από ασθένεια κι έχει δυο παιδιά. Στην αρχή όλα ήταν πολύ καλά μεταξύ μας. Τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει να γίνεται ‘χλιαρή’, νοιάζεται όλο και περισσότερο για τα παιδιά της κι εγώ νοιώθω δεύτερος στη ζωή της. Όταν προσπαθώ να της μιλήσω για την αδιαφορία της τσακωνόμαστε και μου απαντάει πως όλα είναι καλά. Δεν ξέρω τι να κάνω, πώς να φερθώ… ”

Με το πάθος μπορεί να μας ενώσει αλλά δεν είναι αρκετό για να δημιουργήσουμε μια ικανοποιητική σχέση. Μεταξύ σας μάλλον περνάνε υπόγεια ρεύματα που δεν τ’ αντιληφθήκατε εγκαίρως. Η σύντροφος σας φαίνεται σαν να έχει κλειστεί συναισθηματικά απέναντι σας γι’ αυτό κι αρνείται το διάλογο. Υποθέτω πως υπάρχουν θέματα που μπορεί να την έχουν πληγώσει ή απογοητεύσει και δεν τολμά να τα συζητήσει μαζί σας. Πολλές φορές αποφεύγουμε το διάλογο όταν νομίζουμε πως θα είναι μάταιος ή πως δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα. Αν θέλετε να μάθετε τι της συμβαίνει δοκιμάστε μια διαφορετική προσέγγιση: αντί να την κατηγορείτε γι’ αδιαφορία, διερευνήστε με θετικό βλέμμα τα υπόγεια θέματα που μπορεί να την απασχολούν. Μπορεί να υπάρχουν θέματα που σχετίζονται μ’ εσάς και τη συμπεριφορά σας, αλλά δεν τολμά να σας τ’ αποκαλύψει…

“Είμαι εργαζόμενη μητέρα δυο ανήλικων παιδιών, παντρεμένη. Τον τελευταίο καιρό, αισθάνομαι τρομερά κουρασμένη, κλαίω με το παραμικρό, νοιώθω χάλια και δεν θέλω τίποτα. Στην δουλειά μου είμαι οργανωτική και πρακτική, κι αυτό αποδίδει επαγγελματικά. Αντίθετα, στην οικογένεια μου όσο κι αν προσπαθώ δεν καταφέρνω να βάλω σ’ ένα πρόγραμμα την οικογένεια. Ο άντρας μου, που δεν είναι και πολύ θετικός άνθρωπος.. και υποθάλπτει ότι πάω να κάνω. Νοιώθω σαν να βρίσκομαι σε συνεχή πόλεμο ενώ θέλω την ειρήνη. Απορώ μήπως είμαι αόρατη για τον σύζυγό μου; Αισθάνομαι να χρειάζομαι βοήθεια! ”

Πολλές εργαζόμενες γυναίκες αντιμετωπίζουν παρόμοια θέματα: οργάνωση σπιτιού, φροντίδα παιδιών και… αποξενωμένες ή και επιθετικές συζυγικές σχέσεις! Όσο κι αν σφίγγει τα δόντια μια γυναίκα προσπαθώντας ν’ ανταπεξέλθει στις συνθήκες, φτάνει μια στιγμή που λυγίζει ή καταρρέει…

Συνήθως, τα θέματα στη συζυγική σχέση, αν ανατρέξει κανείς με ειλικρίνεια στη μνήμη μου, προϋπήρχαν των παιδιών στο ζευγάρι, αλλά με τον άλφα ή τον βήτα τρόπο τα θέματα «προσπερνούνταν», και επανερχόταν η ειρήνη… Φαίνεται να υποβόσκει ανταγωνισμός στη μεταξύ σας σχέση (και εμφανίζονται τώρα όταν: εσείς προσπαθείτε εκείνος σας σαμποτάρει, εσείς μιλάτε εκείνος δεν σας ακούει κ.λπ.). Έτσι όταν εσείς θέλετε να οργανώσετε την οικογένεια εκείνος μπορεί να αισθάνεται ότι προσπαθείτε να επιβάλλετε διαταγές… Πολλές φορές προσπαθούμε να μεταφέρουμε επιτυχημένους τρόπους διαχείρισης του επαγγελματικού τομέα στον οικογενειακό, συχνά όμως το μοντέλο δεν λειτουργεί, επειδή αφορά διαφορετικές σχέσεις… Το σημαντικότερο όμως είναι ότι εσείς η ίδια βρίσκεστε απ’ ότι γράφετε σε μια πολύ δύσκολη συναισθητική αλλά και σωματική κατάσταση. Έτσι, θα σας πρότεινα να ξεκινήσετε με τον εαυτό σας, ίσως ενδεχομένως με κάποιες αλλαγές ώστε να νοιώσετε καλύτερα για να διαχειριστείτε με διαφορετικό τρόπο την κατάσταση!

“Πριν από δυο μήνες χωρίσαμε, ήμασταν μαζί δύο χρόνια αλλά σε μεγάλη απόσταση- κάναμε σχέδια να ζήσουμε μαζί μόλις το επέτρεπαν οι υποχρεώσεις μας. Μετά το χωρισμό ήμουν λυπημένη για την εξέλιξη αλλά και έτοιμη να τον ξεπεράσω. Μέχρι που έμαθα ότι έκανε νέα σχέση, σχεδόν αμέσως μετά. Τώρα, νοιώθω περισσότερο λυπημένη απ’ ότι πριν και μπερδεμένη: θέλω να τον διεκδικήσω πάλι επειδή υπάρχει άλλη στη ζωή του ή φταίει η αγάπη μου για εκείνον; ”

Οι σχέσεις από απόσταση, δημιουργούν και μεταξύ των ανθρώπων "αποστάσεις": οι δυο σύντροφοι δεν μοιράζονται την καθημερινότητα, τις ιδιαίτερες προσωπικές στιγμές που δίνουν χρώμα στη σχέση, κάποιες σκέψεις ή κοινές εμπειρίες... Κυρίως, είναι δύσκολο να παρακολουθήσει ο ένας την εξέλιξη που συμβαίνει μέσα στον άλλο, μέσα από τις εμπειρίες της ζωής. Στη δική σας σχέση, ενώ σχεδιάσατε οι δυο σας το μεγάλο όραμα, την μεγάλη εικόνα του κοινού σας μέλλοντος φαίνεται να μην παρατηρούσατε αρκετά τα κενά που αφήνει η απόσταση.

Με το χωρισμό σας νοιώθατε λυπημένη αλλά, όπως κι εκείνος, αρκετά σύντομα έτοιμη να προχωρήσετε στη ζωή σας. Εκείνος έκανε το βήμα, εσείς τι φοβάστε να κάνετε το δικό σας; Μήπως έχετε συνδέσει τα όνειρα του προσωπικού σας μέλλοντος μαζί του κι αρνείστε να ελευθερωθείτε πραγματικά; Ειδικά τώρα που εκείνος έχει δημιουργήσει μια νέα σχέση; Στη ζωή όταν κλείνει μια πόρτα, ανοίγει μια άλλη, όταν κρατάμε κάποια μισάνοιχτη (έστω και μέσα μας) μένουμε απλώς μετέωροι ! Αυτό θέλετε για τη δική σας ζωή;

“Πριν μερικούς μήνες παντρεύτηκα τον άντρα που είμαστε μαζί από τα 15, δηλ. περίπου 9 χρόνια σχέσης. Πρόσφατα γέννησα και τον γιο μας. Η σχέση μας όλα τα χρόνια ήταν πολύ καλή, ήμασταν ζευγάρι αλλά και φίλοι. Από τη στιγμή της εγκυμοσύνης και αφότου γεννήθηκε ο γιος μας, η στάση του άλλαξε. Έγινε πιο απόμακρος, έπαψε όπως λέει να με βλέπει ερωτικά, δεν του αρκεί η αγάπη μεταξύ μας αλλά ν’ αναζητά τον έρωτα, όπως ήταν στα 15 μας. Όλες οι προσπάθειες μου για το γάμο μας έχουν πέσει στο κενό… ”

Για πολλούς άντρες η μετάβαση από τη θέση του εραστή και συντρόφου, στο ρόλο του πατέρα δεν είναι εύκολη. Απεναντίας, για πολλούς είναι δύσκολη, επώδυνη ή και φοβιστική. Είναι μια μεγάλη δέσμευση ζωής, ένα βάρος που φαντάζει και ως περιορισμός –που δεν μπορούν ν’ αντέξουν. Επιπλέον, τη γυναίκα που είχαν σύντροφο, ερωμένη και φίλη, τώρα τη μοιράζονται με μία νέα ύπαρξη, το βρέφος. Πολλοί άντρες χρειάζονται ένα χρονικό διάστημα για να προσαρμοστούν στην νέα εικόνα της συντρόφου τους, από ελεύθερη γυναίκα σε μητέρα, μάνα του παιδιού τους, με την οποία μπορούν να έχουν ξανά ερωτική επαφή. Φαίνεται πως οι δυσκολίες αυτές βαραίνουν και το δικό σας σύζυγο. Ενδεχομένως, ο θάνατος του πατέρα του να έκανε πιο έντονες τις εσωτερικές δυσκολίες αυτές σ’ εκείνον. Φαίνεται να είναι περισσότερο μπερδεμένος παρά ότι δεν σας αγαπά, όμως σίγουρα χρειάζεται χρόνο. Νομίζω πως η υποστήριξη ενός ειδικού, αντίθετα μ’ ότι εκείνος υποθέτει να ελαφρύνουν τον συναισθηματικό πόνο που βιώνει τώρα, μόνος του.  

Διαβάστε επίσης: «Κι οι άντρες έχουν ψυχή!» και «Σχέσεις. Η τέχνη να ζούμε καλά μαζί με τους άλλους!»

“Στα σχολικά μου χρόνια δέχτηκα τα πειράγματα των συμμαθητών μου, υποθέτω πως κάποιες κοινωνικές δεξιότητες δεν τις απέκτησα ικανοποιητικά από το σπίτι μου και είχαν σαν συνέπεια τις δυσκολίες στο σχολείο. Κατάφερα ν’ αντιμετωπίσω τα θέματα αυτά και να ξεπεράσω τις άσχημες συμπεριφορές, βρίσκοντας έξυπνους τρόπους ν’ ανταπαντώ. Όμως δεν μπορώ ν’ αντέξω ακόμα και σήμερα να συναντώ άτομα που γνωριζόμαστε αλλά δεν μου μιλάνε, κρατάνε ύφος απέναντι μου… ”

Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο να βρίσκει κάποιος τη δύναμη ν’ αντιμετωπίσει την υποτιμητική στάση των άλλων, ιδιαίτερα όταν αυτό γίνεται στην παιδική ηλικία. Φαίνεται πως αν εσείς υποθέτετε πως το οικογενειακό περιβάλλον δεν σας βοήθησε ώστε ν’ αναπτύξετε ικανοποιητικές κοινωνικές δεξιότητες εκείνη την ηλικία, το περιβάλλον εκείνων που σας αντιμετώπιζαν χλευαστικά δεν προετοίμασε ούτε εκείνους να είναι ευγενείς στη ψυχή, δηλ. να κατανοούν τη διαφορετικότητα μεταξύ των ανθρώπων και των συμπεριφορών. Όσο μπορεί εσείς να υποφέρατε, άλλο τόσο υποφέρουν από βαθιά μοναξιά εκείνοι που δεν έμαθαν να σχετίζονται με τους άλλους αρμονικά. Φαίνεται πως τα τραύματα που δημιουργήθηκαν σε σας εκείνη την ηλικία, αναβιώνουν όταν αντιμετωπίζεται την αποφυγή να σας μιλήσουν σήμερα. Ένα ισχυρό αντίδοτο στον πόνο που μπορεί να βιώνετε, είναι να αναλογιστείτε κάθε στιγμή που νοιώθετε άσχημα απ’ την στάση των άλλων, πόσο περιορισμένοι είναι εκείνοι που δεν καταφέρνουν να δουν και ν’ αντιμετωπίσουν τις εσωτερικές τους μειονεξίες. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά να θεραπεύσουμε παλιά εσωτερικά τραύματα, ώστε να μην υποφέρουμε κάθε φορά που κάποια αφορμή μας τα φέρνει στην επιφάνεια αλλά και να βελτιώσουμε την ικανότητα μας για ικανοποιητικές σχέσεις με τους άλλους.

Διαβάστε επίσης: «Να πάω σε ψυχολόγο;» και «Ψυχοθεραπεία. Πως μπορεί να με βοηθήσει;»

“Είμαι 30 ετών μαθηματικός, εδώ και περίπου ένα χρόνο αισθάνομαι πολύ πιεσμένος οικονομικά, επαγγελματικά, συναισθηματικά.  Συχνά αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου όπως σήμερα που τελειώνοντας το μάθημα, για καμία ώρα ήμουν σκεπτικός, χωρίς όρεξη για τίποτα. Δεν θέλω να μοιραστώ με κανέναν όλα αυτά –ούτε με την μνηστή μου- κι ίσως αυτό επιδρά αρνητικά. Μια ένδειξη αδυναμίας δεν "συνάδει" με το ζωτικό μου ψεύδος ή (όπως συχνά σκέφτομαι) δεν ‘είναι’ επιλογή το να δείχνεις αδυναμία… Σκέφτομαι να δοκιμάσω κάποιο αντικαταθλιπτικό… ”

Υποθέτω ότι μεγαλώσατε κι εσείς όπως πολλοί άντρες με το στερεότυπο ότι οι άντρες δεν κλαίνε ποτέ, ούτε δείχνουν τον πόνο τους, αλλά υποφέρουν σιωπηλά και μόνοι. Αλλιώς, σημαίνει ότι είναι αδύναμοι! Πόσο ψεύτικο είναι αυτό το μοντέλο, αυτή η τόσο παλιομοδίτικη νοοτροπία. Φυσικά και υποφέρουμε όλοι οι άνθρωποι, έχουμε ανάγκη να μοιραστούμε αυτά που νοιώθουμε. Η απομόνωση είναι ο ισχυρότερος καταθλιπτικός παράγοντας! Επιλέγουμε και δημιουργούμε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις για να μπορούμε να δίνουμε και να παίρνουμε και συναισθηματική ενίσχυση!  

Σκεφτήκατε ίσως πως η μεγάλη εσωτερική πίεση, όταν οι συνθήκες αλλάζουν, σχετίζεται με τον τρόπο που αντιδράτε εσείς ο ίδιος στα γεγονότα; Δεν είναι δικό σας λάθος οι αλλαγές που συμβαίνουν γύρω σας και μπορεί να επηρεάζουν τη ζωή σας! Οι σύγχρονες τεχνικές διαχείρισης του άγχους μπορούν να βοηθήσουν πολύ. Επειδή οι καιροί αλλάζουν, χρειάζεται να διερευνήσουμε νέους τρόπους αντιμετώπισής των θεμάτων της ζωής μας – τρόπους διαφορετικούς από εκείνους που μπορεί να μας έμαθαν μέχρι τώρα, που χρησιμοποιούσαν οι γονείς μας… Τ’ αντικαταθλιπτικά μπορεί να ‘ξεμπλοκάρουν’ τη διάθεση και τη σκέψη σας λίγο, δεν μπορούν όμως ν’ ανοίξουν νέους δρόμους στη ζωή σας, κι αυτό φαίνεται να έχετε ανάγκη τώρα! Κάποιες συμβουλευτικές συνεδρίες με κάποιο/α ειδικό δεν είναι πλέον ντροπή. Αντίθετα εκφράζουν τη θέληση μας να ζούμε καλύτερα, αξιοποιώντας όσα μπορεί να μας προσφέρει η ανθρωπιστική επιστήμη, για ν’ ανταποκριθούμε στις νέες, πιο απαιτητικές συνθήκες της σύγχρονης εποχής!

Διαβάστε επίσης: Κατάθλιψη. Απενοχοποιηθείτε κι αντιμετωπίστε την, "Κι άντρες έχουν ψυχή!" "Ας μιλήσουμε για την αντρική ψυχολογία…"

“Μετά το γάμο μετακομίσαμε από την Αθήνα στην επαρχία. Ο σύζυγος μου δεν θέλει να κάνω οποιαδήποτε δουλειά, θεωρεί ότι καλά είναι που είμαι σπίτι και θα κάνουμε μωρό! Μετά από κάποιο πρόβλημα μου που ξεπεράστηκε του ζήτησα να περιμένουμε λίγο γιατί έχω πιεστεί πολύ από τις προγραμματισμένες προσπάθειες εγκυμοσύνης… Ούτε να το συζητήσει, από τότε τσακωνόμαστε συνέχεια, είναι αντίθετος σε ότι λέω για οποιοδήποτε θέμα, δεν συζητάμε πια..Νοιώθω απομονωμένη εδώ που ζούμε, δεν βγαίνουμε πια και οι φίλοι μας όλοι έχουν παιδιά. Μερικές φορές θέλω να φύγω, να εξαφανιστώ. Έχω αρχίσει και σκέφτομαι τον μεγάλο μου έρωτα και νοιώθω τύψεις γι’ αυτό.. ”

Αν ένας γάμος μοιάζει μ’ ένα συμβόλαιο ζωής, στο δικό σας τι όρους έχετε βάλει; Ποιος προσδιορίζει τους όρους της κοινής σας ζωής; Μαζί ή μονομερώς; Οι όροι της κοινής σας ζωής σας εκφράζουν; Συμφωνήσατε από την αρχή πως θέλετε να γίνετε μητέρα στο σπίτι, ή ανακαλύψατε στην πορεία τη διαφορετικότητα μεταξύ σας; Οι απαντήσεις αυτές ίσως σας βοηθήσουν να κατανοήσετε καλύτερα πως διαμορφώθηκαν οι τωρινές συνθήκες στο γάμο σας. Είναι ίσως διαφορετικό αν εκείνος νοιώθει πως αθετήσατε την αρχική σας άτυπη συμφωνία, να κάνετε παιδί και να φροντίζετε την εστία –οπότε είναι θυμωμένος μαζί σας, ίσως νοιώθει προδομένος και δεν μπορεί να συζητήσει το θέμα.  

Αν όμως δεν ήταν αυτή η αρχική συμφωνία, τότε χρειάζεται να διερευνήσετε τη κατάσταση καλύτερα: αυτήν την σχέση τη διαμορφώνετε μαζί ή ο ένας έχει το θρόνο κι άλλος το σκαμνάκι; Μοιάζει σαν ν’ αφήνεστε ρομαντικά στις καταστάσεις ελπίζοντας στο μαγικό τέλος του παραμυθιού, όμως η αλήθεια είναι πως στην προσωπική μας ιστορία εμείς γράφουμε την εξέλιξη… Κι ο μύθος πως ένα παιδί φέρνει την ευτυχία στο γάμο και λύνει τα θέματα του ζευγαριού, έχει καταρριφθεί. Η ισορροπία στην οικογένεια ξεκινά από την ισορροπία και την αρμονία στη σχέση του ζευγαριού. Διερευνήστε λοιπόν τις δυνατότητες στη μεταξύ σας σχέση: μπορεί ο ένας να κατανοήσει τις ανάγκες του άλλου; Εκφράζετε τις επιθυμίες σας ή περιμένετε να πιεστείτε πολύ για να το κάνετε; Πως ανταποκρίνεται εκείνος στα θέλω σας; Τότε θα μπορέσετε να διαμορφώσετε και την απάντηση, τι να κάνετε παρακάτω…

“Από τότε που αρχίσαμε να ζούμε μαζί η συμπεριφορά του άλλαξε. Δεν θέλει να βγαίνουμε έξω μόνοι μας αλλά πάντα με φίλους, στο σπίτι είναι ο έντονα ακατάστατος, όταν καυγαδίζουμε μου μιλάει άσχημα και με προσβάλλει. Απ’ όσα μου έχει αφηγηθεί ο ίδιος, είχε την ακριβώς αντίθετη συμπεριφορά με την προηγούμενη σχέση του. Όταν προσπαθώ να συζητήσω μαζί τα προβλήματα μας μου ‘βάζει μπροστά ένα τείχος’: ‘έτσι είμαι κι αν σου αρέσει ή φεύγεις’ ! Παρόλα αυτά μου έκανε πρόταση γάμου.. κι εγώ δεν ξέρω τι να κάνω, πως ν’ αντιμετωπίσω την κατάσταση. Νομίζω ότι βγάζει ‘απωθημένα’ απ’ την προηγούμενη σχέση του... ”

Όταν δυο άνθρωποι αποφασίζουν να ζήσουν μαζί, τότε έρχονται πιο κοντά και έχουν την δυνατότητα δουν ο ένας τις πιο προσωπικές πτυχές του άλλου, αλλά και να αναπτύξουν τρόπους να μοιράζονται και να διαχειρίζονται τα θέματα της σχέσης τους και της κοινής τους ζωής. Τότε τα θετικά αλλά και οι δυσκολίες, φαίνονται πιο έντονα ή ξεκάθαρα, σαν να έχουμε βάλει έναν μεγεθυντικό φακό. Η συμβίωση απαιτεί τις κατάλληλες προσαρμογές και από τους δυο.  

Πολλοί άντρες όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες επιλέγουν να κλειστούν στον εαυτό τους αντί να μοιραστούν αυτό που τους προβληματίζει ώστε να βρουν λύσεις μαζί ως ζευγάρι. Ακόμα χειρότερα, ορισμένοι όσο περισσότερο πιέζονται εσωτερικά τόσο εντονότερα εκδηλώνουν απότομη ή επιθετική συμπεριφορά. Φυσικά, αυτό δεν διευκολύνει τη σχέση... ειδικά για εκείνον που υποχωρεί! Πως μπορεί να εξελιχθεί μια σχέση ή ένας γάμος με μια τέτοια διαχείριση των μεταξύ τους θεμάτων; Μερικές φορές οι εξηγήσεις που δίνουμε για τη συμπεριφορά του άλλου όπως π.χ. το απωθημένα, δεν αρκεί για να δημιουργήσουμε τις βάσεις για μια ικανοποιητική σχέση. Χρειάζεται να μοιραστούν και οι δυο τα θέματα που προκύπτουν και να συζητήσουν.

Μπορείτε να φανταστείτε τον εαυτό σας σε μια σχέση χωρίς επικοινωνία; Η στάση ‘αν σου αρέσει’ όπως μου περιγράφετε αποκλείει την επικοινωνία αλλά και τη διευθέτηση των θεμάτων. Εσείς υποθέτετε πως πρόκειται για δικά του απωθημένα, αν όμως σας δείχνει και κάποια σημάδια του χαρακτήρα του; Υποθέτεται πως συμπεριφερόταν διαφορετικά στην προηγούμενη σχέση του απ’ ότι σας έχει περιγράψει, όμως στην σχέση που εσείς έχετε μαζί του τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Αν αυτό που ισχύει τώρα μεταξύ σας δεν σας ικανοποιεί, θα χρειαστεί να το μοιραστείτε μαζί του. Με απλά λόγια, αν σας απαντήσει ξανά ‘πως έτσι είναι κι αν σου αρέσει’ έχετε να διαλέξετε, αν σας αρέσει μένετε αν όχι απαιτήστε έναν ανοιχτό διάλογο. Τότε θα ξεκινήσετε να έχετε μια πιο ειλικρινή σχέση μεταξύ σας, όταν θα έχετε επικοινωνήσει πραγματικά μεταξύ σας για τα θέματα που αφορούν στη σχέση σας και θα έχετε αναζητήσει μαζί τις καλύτερες λύσεις και για τους δυο σας. Αν θέλει να είναι μαζί σας θα πρέπει να σεβαστεί το αίτημα σας για διάλογo. Άλλωστε τώρα κτίζετε μαζί, τη μορφή της σχέσης σας κι αναπτύσσετε την ικανότητα επίλυσης των διαφορών μεταξύ σας, με τρόπους που θα ικανοποιούν και τους δυο. Αυτό είναι ένα από τα βασικά θέματα που χρειάζεται μια σχέση για να την χαίρονται και οι δυο!

“Κάποτε ήμουν κοινωνικός, ‘η ψυχή της παρέας’, μου άρεσε ν’ ακούω μουσική και να παίζω κιθάρα. Εδώ και ένα χρόνο που μετακομίσαμε σ’ άλλη χώρα ξεκίνησαν τα προβλήματα: άρχισα να νοιώθω αμηχανία μπροστά στον κόσμο, δεν τολμάω να κοιτάξω τους άλλους στα μάτια, αρχίζω να τρέμω και δεν μπορώ να ελέγξω το τρέμουλο. Αυτό μ’ έχει κάνει να κλείνομαι στον εαυτό μου, ν’ αποφεύγω την παρέα των άλλων, δεν τολμάω να μιλήσω στην κοπέλα μου αρέσει εδώ και καιρό... Χαλαρώνω μόνον όταν είμαι μόνος μου σε φυσικό περιβάλλλον. Τι να κάνω; ”

Πολλές φορές κάποια ή κάποιες εμπειρίες της ζωής μας μπορεί να μας «τραυματίσουν εσωτερικά», π.χ. κάτι μπορεί να μας φόβησε πάρα πολύ, να μας τρόμαξε, να μας έκανε να αιστανθούμε έντονη ντροπή ή να βρεθήκαμε σε κατάσταση σοκ. Συχνά η αλλαγή περιβάλλοντος, φίλων, συμμαθητών και η προσαρμογή σ’ όλα αυτά δεν είναι εύκολη. Απ’ όσα μου περιγράφετε φαίνεται πως όλη αυτή η αλλαγή, σας αναστάτωσε εσωτερικά και μοιάζει σαν να βρίσκεστε σε μια μόνιμη κατάσταση έντονου άγχους. Νομίζω πως θα είναι καλό για εσάς ν’ αναζητήσετε έναν ειδικό,- αυτό δεν είναι ντροπή-, αντί να προσπαθείτε ν’ αντιμετωπίσετε την κατάσταση μόνος σας χωρίς αποτέλεσμα. Όσο αφήνουμε μια κατάσταση να χειροτερεύει τόσο πιο άσχημα νοιώθουμε και αυξάνει το άγχος μας. Μοιάζει με φαύλο κύκλο... γι’ αυτό τολμήστε να τον σπάσετε. Η υποστήριξη απ’ ένα ειδικό μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Αξίζει να προσπαθήσετε!

“Είμαι τριάντα χρονών, η δουλεία μου με ικανοποιεί…λίγο αλλά κυρίως δεν έχω βρει έναν σύντροφο για να έχω μια μόνιμη σχέση. Κάποιες φίλες μου που έχουν σχέση, δεν μου φαίνεται να είναι καλά. Αναρωτιέμαι τι φταίει, έχω κατάθλιψη; Όλο και συχνότερα με πιάνει μελαγχολία, νοιώθω μοναξιά, ώρες ώρες τα βλέπω όλα μαύρα… ”

Όλο και περισσότερες γυναίκες ακολουθούν με αφοσίωση το τραίνο με πορεία σπουδές, δουλειά, οικονομική επιβίωση, επαγγελματική επιτυχία –καριέρα, ώστε τους μένει λίγος χρόνος για ασχοληθούν ουσιαστικά με τον θέμα ‘’σχέση’’. Μέχρι που κάποια στιγμή αισθανόμαστε κάποια κενά. Συχνά το τίμημα για την επαγγελματική επιτυχία και την καριέρα είναι μεγάλο, καθώς πρέπει να θυσιάζουμε στη δουλειά όλη την ενέργεια και το χρόνο μας. Αν ο επαγγελματικός τομέας δεν μας ικανοποιεί, τότε μπορεί να νοιώθουμε πιο έντονα το αίσθημα της αποτυχίας… Είναι αλήθεια πως για να δημιουργήσουμε ικανοποιητικές σχέσεις, χρειάζεται ν’ ασχοληθούμε με το θέμα…

Συνήθως οι άνθρωποι αποκλείουμε τον εαυτό μας από τις συντροφικές σχέσεις με τους εξής τρόπους: αποτυγχάνουμε να βρούμε ένα σύντροφο, σχετιζόμαστε μ’ ακατάλληλα πρόσωπα, είτε όταν έχουμε σχέση δυσκολευόμαστε να την διατηρήσουμε. Αν κάποιο απ’ αυτά τα ‘’σενάρια’’ είναι το δικό σας, τότε οι αιτίες βρίσκονται στον τρόπο που, χωρίς να το συνειδητοποιείτε, αντιμετωπίζετε το θέμα ‘’δέσμευση’’… Κάποια θέματα είναι φυσικό να προκαλούν μελαγχολία. Αν όμως νοιώθετε δυσκολεύεστε όλο και περισσότερο μέσα στη μέρα να είστε δημιουργική αλλά αντίθετα νοιώθετε σαν να ‘’βουλιάζετε’’ συναισθηματικά όλο και συχνότερα, τότε τολμήστε ν’ αναζητήσετε την κατάλληλη υποστήριξη ενός/μίας ειδικού.

“Διάβασα ότι η ομοφυλοφιλία είναι κάτι σαν πάθηση και θεραπεύεται, είναι αλήθεια;”

Η ομοφυλοφιλία δεν είναι ίωση που μπορεί να κολλήσουμε, ούτε πάθηση. Το Αμερικανικό Διαγνωστικό Εγχειρίδιο για τις Ψυχικές Διαταραχές (DSM), ένα από τα σημαντικότερα διαγνωστικά εγχειρίδια διεθνώς, κατάργησε από το 1998 την ομοφυλοφιλία από τη λίστα των διαταραχών. Οι προσωπικές ανησυχίες που αντιμετωπίζουμε με την ομοφυλοφιλία οφείλονται περισσότερο στη δυσκολία μας να την αποδεχτούμε ως μέρος της ταυτότητας μας ή στους φόβους μας να την ‘’κοινωνικοποιήσουμε’’, δηλ. να βγούμε από την ντουλάπα… Η αποδοχή της ομοφυλοφιλίας, προσωπικής ή των άλλων, ως επιλογή ζωής συχνά σκοντάφτει στα στερεότυπα και τις ξεπερασμένες, λάθος αντιλήψεις. Τελικά, θεραπεία δεν χρειάζεται η ομοφυλοφιλία αλλά οι αντιλήψεις, η στάση, οι φόβοι και οι ανασφάλειες μας γύρω από το θέμα…

“Παρατήρησα ότι έχω περισσότερα νεύρα τελευταία, ενώ η γυναίκα μου διαμαρτύρεται ότι είμαι πιο κλειστός, χωρίς κέφι. Δεν νοιώθω να έχω κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, δεν καταλαβαίνω τι μπορεί να φταίει…”

Οι άντρες όταν προσπαθούν να αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα και σκέφτονται ή το έχουν στο ‘’πίσω μέρος του μυαλού ’’ μέχρι να το λύσουν, σε αντίθεση με τις γυναίκες που συνήθως θέλουν να συζητούν αυτά που τις απασχολούν, εκείνοι κλείνονται … Όταν απομονωνόμαστε πίσω από την οθόνη του υπολογιστή, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, στέλνουμε το μήνυμα ‘’άσε με ήσυχο τώρα, είμαι απασχολημένος’’, όμως με τι στην πραγματικότητα; Ο θυμός και τα νεύρα φανερώνουν μια εσωτερική ένταση, κάτι με φορτίζει και ξεσπάω στο παραμικρό, μ’ όλη την ένταση που έχω συσσωρεύσει… Οπότε, αναζητήστε τις αιτίες της συμπεριφοράς σας σε κάποια ‘κρυμμένα’ θέμα που παραμένουν άλυτα, ίσως στο πίσω μέρος του μυαλού…